“OH, JOSEPH! WHAT DO YE WANT?” ‘OLD’ JOSEPH IN TRADITIONAL POLISH CAROLS AND PASTORAL SONGS. THE ORDINARY SAINT
Anna Komendzińska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuAbstrakt
Święty Józef, mąż Maryi i opiekun Jezusa, jest postacią milczącą we wszystkich
czterech przekazach ewangelistów. Mimo tego, a najprawdopodobniej dzięki temu – historia jego
kultu w znacznej mierze czerpie z wyobrażeń apokryficznych i pobożności ludowej. Przedmiotem
artykułu jest spojrzenie na św. Józefa jako na bohatera dawnych kolęd i pastorałek. W tekście podjęty
zostaje m.in. problem ról, jakie odgrywa przy żłóbku św. Józef – autorka stawia pytanie, czy
Józef to dobrotliwy starzec, czy też może pełen cnót wzór mężczyzny, który potrafi przedłożyć boskie
plany ponad własne. Sięga także po utwory bożonarodzeniowe, w których Józef nie jest wyłącznie
postacią drugoplanową. Pracę ilustrują liczne cytaty pochodzące z Kantyczek karmelitańskich
opracowanych przez Barbarę Krzyżaniak oraz z antologii Staropolskie pastorałki dramatyczne
opracowanej przez Jana Okonia. Autorka sięga również do niewydanych jeszcze i nieopracowanych
rękopiśmiennych muzykaliów przechowywanych w Bibliotece Diecezjalnej w Sandomierzu, ponieważ
uważa, że nieodłącznym elementem analizy utworów o tematyce bożonarodzeniowej jest ich
aspekt muzyczny.
Słowa kluczowe:
Saint Joseph, pastoral song, pastorella,, Christmas,, Holy FamilyBibliografia
Anonymous, W Betleem sławnym, czasie niedawnym, in: Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu [online], access: 19.12.2016, . Google Scholar
Augustyn Józef, Święty Józefie, wejrzyj na ojców, mężów i braci, in: Deon.pl [online], access: 18.12.2016, . Google Scholar
Biernacka M. et al., Maryja Matka Chrystusa, Warszawa 1987. Google Scholar
Carroll W.H., A History of Christendom: The Founding of Christendom [Historia chrześcijaństwa. Narodziny chrześcijaństwa], vol. 1, transl. J. Morka, Wrocław 2009. Google Scholar
Cuda świętego Józefa. Świadectwa i modlitwy, coll. and ed. E. Polak, K. Pytlarz with the help of Bernardine Sisters of St. Francis, Kraków 2013. Google Scholar
Encyklopedia katolicka, vol. 8, ed. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1973-. Google Scholar
Filas F.L., Joseph: The man closest to Jesus [Święty Józef. Człowiek Jezusowi najbliższy], transl. F. Dylewski, J. Ożóg, D. Siuta, Kraków 1979. Google Scholar
Flik J., Plota J., Obraz Świętego Józefa Kaliskiego, Kalisz 2012. Google Scholar
Kantyczki karmelitańskie, ed. B. Krzyżaniak, Kraków 1980. Google Scholar
Komendzińska A., Świat wiejski w staropolskich pastorałkach dramatycznych, in: Wieś: miejsce, doświadczenie, opowieść, eds. D. Kardaś, M. Sury, Z. Ulańska, Kraków 2016, p. 144–158. Google Scholar
Kwiatkowski D., Święty Józef – patron Kościoła naszych czasów. Waloryzacja kultu św. Józefa w Diecezji Kaliskiej w świetle soborowego i posoborowego nauczania Kościoła, Poznań 2011. Google Scholar
Lives of the Saints for Every Day of the Year [Żywoty świętych Pańskich na każdy dzień roku], ed. H. Hoever, transl. Z. Pniewski, ed. L. Kossobudzki, Olsztyn 1995. Google Scholar
Marecki J., Rotter L., Jak czytać wizerunki świętych? Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Kraków 2013. Google Scholar
Mikulski A., Pobożność świętojózefowa w dziele nowej ewangelizacji. Studium józefologiczno-pastoralne, in: Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa [online], access: 23.12.2016, . Google Scholar
Nieznanowski S., Pastorałka, in: Słownik literatury staropolskiej, ed. T. Michałowska, 2nd edition, Wrocław 1998, p. 625–626. Google Scholar
Staropolskie pastorałki dramatyczne. Antologia, ed. J. Okoń, Wrocław 1989 (BN I 269). Google Scholar
Świerczek W., Rękopiśmienne zabytki dawnej muzyki w Bibliotece Seminarium Duchownego w Sandomierzu, „Kronika Diecezji Sandomierskiej” 1959, nr 7–8, s. 243. Google Scholar
The Oxford Dictionary of the Christian Church [Encyklopedia Kościoła], vol. 1, transl. E. Czerwińska, eds. F.L. Cross, E.A. Livingstone, 3rd edition, Warszawa 2004. Google Scholar
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
