“OH, JOSEPH! WHAT DO YE WANT?” ‘OLD’ JOSEPH IN TRADITIONAL POLISH CAROLS AND PASTORAL SONGS. THE ORDINARY SAINT

Anna Komendzińska

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu


Abstrakt

Święty Józef, mąż Maryi i opiekun Jezusa, jest postacią milczącą we wszystkich
czterech przekazach ewangelistów. Mimo tego, a najprawdopodobniej dzięki temu – historia jego
kultu w znacznej mierze czerpie z wyobrażeń apokryficznych i pobożności ludowej. Przedmiotem
artykułu jest spojrzenie na św. Józefa jako na bohatera dawnych kolęd i pastorałek. W tekście podjęty
zostaje m.in. problem ról, jakie odgrywa przy żłóbku św. Józef – autorka stawia pytanie, czy
Józef to dobrotliwy starzec, czy też może pełen cnót wzór mężczyzny, który potrafi przedłożyć boskie
plany ponad własne. Sięga także po utwory bożonarodzeniowe, w których Józef nie jest wyłącznie
postacią drugoplanową. Pracę ilustrują liczne cytaty pochodzące z Kantyczek karmelitańskich
opracowanych przez Barbarę Krzyżaniak oraz z antologii Staropolskie pastorałki dramatyczne
opracowanej przez Jana Okonia. Autorka sięga również do niewydanych jeszcze i nieopracowanych
rękopiśmiennych muzykaliów przechowywanych w Bibliotece Diecezjalnej w Sandomierzu, ponieważ
uważa, że nieodłącznym elementem analizy utworów o tematyce bożonarodzeniowej jest ich
aspekt muzyczny.


Słowa kluczowe:

Saint Joseph, pastoral song, pastorella,, Christmas,, Holy Family


Anonymous, W Betleem sławnym, czasie niedawnym, in: Biblioteka Diecezjalna w Sandomierzu [online], access: 19.12.2016, .   Google Scholar

Augustyn Józef, Święty Józefie, wejrzyj na ojców, mężów i braci, in: Deon.pl [online], access: 18.12.2016, .   Google Scholar

Biernacka M. et al., Maryja Matka Chrystusa, Warszawa 1987.   Google Scholar

Carroll W.H., A History of Christendom: The Founding of Christendom [Historia chrześcijaństwa. Narodziny chrześcijaństwa], vol. 1, transl. J. Morka, Wrocław 2009.   Google Scholar

Cuda świętego Józefa. Świadectwa i modlitwy, coll. and ed. E. Polak, K. Pytlarz with the help of Bernardine Sisters of St. Francis, Kraków 2013.   Google Scholar

Encyklopedia katolicka, vol. 8, ed. F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski, Lublin 1973-.   Google Scholar

Filas F.L., Joseph: The man closest to Jesus [Święty Józef. Człowiek Jezusowi najbliższy], transl. F. Dylewski, J. Ożóg, D. Siuta, Kraków 1979.   Google Scholar

Flik J., Plota J., Obraz Świętego Józefa Kaliskiego, Kalisz 2012.   Google Scholar

Kantyczki karmelitańskie, ed. B. Krzyżaniak, Kraków 1980.   Google Scholar

Komendzińska A., Świat wiejski w staropolskich pastorałkach dramatycznych, in: Wieś: miejsce, doświadczenie, opowieść, eds. D. Kardaś, M. Sury, Z. Ulańska, Kraków 2016, p. 144–158.   Google Scholar

Kwiatkowski D., Święty Józef – patron Kościoła naszych czasów. Waloryzacja kultu św. Józefa w Diecezji Kaliskiej w świetle soborowego i posoborowego nauczania Kościoła, Poznań 2011.   Google Scholar

Lives of the Saints for Every Day of the Year [Żywoty świętych Pańskich na każdy dzień roku], ed. H. Hoever, transl. Z. Pniewski, ed. L. Kossobudzki, Olsztyn 1995.   Google Scholar

Marecki J., Rotter L., Jak czytać wizerunki świętych? Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Kraków 2013.   Google Scholar

Mikulski A., Pobożność świętojózefowa w dziele nowej ewangelizacji. Studium józefologiczno-pastoralne, in: Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa [online], access: 23.12.2016, .   Google Scholar

Nieznanowski S., Pastorałka, in: Słownik literatury staropolskiej, ed. T. Michałowska, 2nd edition, Wrocław 1998, p. 625–626.   Google Scholar

Staropolskie pastorałki dramatyczne. Antologia, ed. J. Okoń, Wrocław 1989 (BN I 269).   Google Scholar

Świerczek W., Rękopiśmienne zabytki dawnej muzyki w Bibliotece Seminarium Duchownego w Sandomierzu, „Kronika Diecezji Sandomierskiej” 1959, nr 7–8, s. 243.   Google Scholar

The Oxford Dictionary of the Christian Church [Encyklopedia Kościoła], vol. 1, transl. E. Czerwińska, eds. F.L. Cross, E.A. Livingstone, 3rd edition, Warszawa 2004.   Google Scholar


Opublikowane
2017-10-12

Cited By /
Share

Komendzińska, A. (2017). “OH, JOSEPH! WHAT DO YE WANT?” ‘OLD’ JOSEPH IN TRADITIONAL POLISH CAROLS AND PASTORAL SONGS. THE ORDINARY SAINT. Forum Teologiczne, 18, 61–74. https://doi.org/10.31648/ft.1668

Anna Komendzińska 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu