MISSION OF THE THESSALONIKI BROTHERS AS THE EXAMPLE OF THE INCULTURATION OF THE CHRISTIAN FAITH IN THE TEACHING OF JOHN PAUL II
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie nauczania św. Jana Pawła II na temat Braci Sołuńskich
i ich działalności misyjnej w wymiarze inkulturacji wiary. Konstantyn (826–869) i Michał
(ok. 815-885), czyli święci Cyryl i Metody, bracia pochodzący z Salonik w Grecji, są postaciami,
które wciąż budzą wielkie zainteresowanie ze względu na ich wkład w dzieło ewangelizacji części
ludów słowiańskich i rozwój kultury dzięki stworzeniu alfabetu słowiańskiego, języka pisanego,
w którym mogli poznawać wiarę chrześcijańską, dziedzictwo starożytnej Grecji i Bizancjum. Bracia
Sołuńscy są czczeni zarówno przez chrześcijan prawosławnych, jak i katolików ze względu na to,
że ich działalność misyjna odbywała się w jedności zarówno z patriarchatem Konstantynopola, do
którego należeli, jak i z Rzymem, którego papieże udzielili błogosławieństwa i wsparcia ich
działalności misyjnej oraz metodom, które stosowali, by dotrzeć z Ewangelią do Słowian. Święty
Jan Paweł II od początku swego pontyfikatu nawiązywał do postaci Cyryla i Metodego, podkreślając
ich umiejętność dostosowania się w działalności misyjnej do mentalności ludów słowiańskich.
Ogłosił ich również współpatronami Europy, która powinna oddychać „dwoma płucami” –
zachodnim i wschodnim.
Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej poznajemy tło historyczne wypraw misyjnych
Cyryla i Metodego, w drugiej rozwój myśli cyrylo-metodiańskiej w nauczaniu Jana Pawła II,
w trzeciej – wypowiedzi papieża na temat zasług świętych Braci dla szerzenia Ewangelii wśród
Słowian i dla rozwoju ich kultury.
Słowa kluczowe:
Ciril, Methodius, inculturation, John Paul II, culture, SlavsInstytucje finansujące
Bibliografia
Berg Karl, 1987, Pontifikalliturgie im Dom zu Salzburg zum Anlaß des 1100. Todestages des hl. Methodios am 21. Sept. 1985, Schuldbekenntnis gegenüber dem hl. Method, in: Theodor Perčevič, Alfred Stirnemann (ed.), Der Heilige Method, Salzburg und die Slawenmission. Heraus-gegeben im Auftrag des Stiftungsfonds PRO ORIENTE, Wien, Innsbruck–Wien 1987, p. 351. Google Scholar
Budniak Józef, 2009, Jednoczeni w różnorodności. Tradycja cyrylo-metodiańska jako paradygmat procesu pojednania Kościołów, kultur i narodów, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice. Google Scholar
Colzani Gianni, 2014, L’inculturazione nell’opera dei SS. Cirillo e Metodio e i metodi missionari d’oggi, in: Jozef Card. Tomko, + Cyril Vasil’ SJ (ed.), SS. Cirillo e Metodio tra i Popoli Slavi. 1150 anni dall’inizio della missione. Atti del Congresso, Roma, 25–26 febbraio 2013, Valore Italiano, Roma, p. 185–204. Google Scholar
Glaeser Zygfryd, 2014, Znaczenie tradycji cyrylo-metodiańskiej dla jedności Europy w świetle encykliki Slavorum Apostoli Jana Pawła II, in: Józef Budniak, Andrzej Kasperek (ed.), Intelektualne i duchowe dziedzictwo Cyryla i Metodego. Historia i aktualność tradycji cyrylo-metodiańskiej, Polska Akademia Nauk. Studio NOA, Katowice, p. 29–48. Google Scholar
Górka Leonard, 1991, Trwałe wartości tradycji cyrylo-metodiańskiej. W 1100-lecie śmierci św. Metodego, in: Jan Sergiusz Gajek MIC, Leonard Górka SVD (eds.), Cyryl i Metody Apo-stołowie i Nauczyciele Słowian. Studia i dokumenty. Część 1: Studia, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin, p. 185–194. Google Scholar
Górski Jan, 2014, Aktualność metody misyjnej Świętych Cyryla i Metodego, in: Józef Budniak, Andrzej Kasperek (ed.), Intelektualne i duchowe dziedzictwo Cyryla i Metodego. Historia i aktualność tradycji cyrylo-metodiańskiej, Polska Akademia Nauk. Studio NOA, Katowice, p. 63–70. Google Scholar
Hrabovec Emilia, 2015, Giovanni Paolo II, il culto cirillo-metodiano e la visione europea, in: Emilia Hrabovec, Pierantonio Piatti, Rita Tolomeo (ed.), I santi Cirillo e Metodio e la loro eredità religiosa e culturale ponte tra Oriente e Occidente. Raccolta di studi in occasione del 1150° anniversario della missione dei santi Cirillo e Metodio nella Grande Moravia (863–2013), Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano, p. 319–347. Google Scholar
Jan Paweł II, 1981, Homilia wygłoszona podczas Mszy św. w bazylice św. Klemensa w Rzymie 14 lutego 1981 r. Patronowie wspólnego dziedzictwa kontynentu europejskiego, L’Osservatore Romano, polish edition, 2, p. 4. Google Scholar
Jan Paweł II, 1991, Przemówienie Jana Pawła II do uczestników międzynarodowego kolokwium „Wspólne korzenie chrześcijańskie narodów Europy” w dniu 6 listopada 1981, in: Jan Sergiusz Gajek MIC, Leonard Górka SVD (eds.), Cyryl i Metody Apostołowie i Nauczyciele Słowian. Część 2: Dokumenty, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1991, p. 150–153. Google Scholar
Jan Paweł II, 1997, List apostolski motu proprio Egregiae virtutis ogłaszający świętych Cyryla i Metodego patronami Europy (31.12.1980), in: Listy pasterskie Ojca Świętego Jana Pawła II, Wydawnictwo Znak, Kraków, p. 451–455. Google Scholar
Jan VIII, 1991, List papieża Jana VIII „Industriae tuae” (czerwiec 880 r.) do Świętopełka, księcia Moraw, in: Jan Sergiusz Gajek MIC, Leonard Górka SVD (eds.), Cyryl i Metody Apostołowie i Nauczyciele Słowian. Studia i dokumenty. Część 2: Dokumenty, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin, p. 94–96. Google Scholar
Jean-Paul II, 1980, Discours du Pape Jean-Paul II aux raprésentants des autres confessions chrétiennes, Paris, Samedi (31.05.1980), in: The Holy See [online], access: 28.06.2023, . Google Scholar
John Paul II, 1979, Homily of His Holiness John Paul II, Cathedral of Gniezno (3.06.1979), in: The Holy See [online], access: 28.06.2023, . Google Scholar
John Paul II, 1985, Encyclical Slavorum Apostoli (2.06.1985), in. The Holy See [online], access: 28.06.2023, . Google Scholar
John Paul II, 1995a, Apostolic letter Orientale lumen (2.05.1995), in: The Holy See [online], access: 28.06.2023, . Google Scholar
John Paul II, 1995b, Encyclical Ut unum sint (25.05.1995), in: The Holy See [online], access: 28.06.2023, . Google Scholar
Judák Viliam, 2014, Il contesto storico-politico della missione tra gli slavi dei SS. Cirillo e Metodio, in: Jozef Card. Tomko, + Cyril Vasil’ SJ (ed.), SS. Cirillo e Metodio tra i Popoli Slavi. 1150 anni dall’inizio della missione. Atti del Congresso, Roma, 25–26 febbraio 2013, Valore Italiano, Roma 2014, p. 17–42. Google Scholar
Kopiec Maksym Adam, 2019, L’evangelizzazione nell’enciclica Slavorum Apostoli e l’impegno di Giovanni Paolo II per l’identità europea e l’unità dei cristiani, Studia Elbląskie, vol. 20, p. 351–376. Google Scholar
Kumor Bolesław, 2001, Historia Kościoła, vol. 2, Wczesne średniowiecze chrześcijańskie, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Lublin. Google Scholar
Lehr-Spławiński Tadeusz, 1954, Rozprawy i szkice z dziejów kultury Słowian, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa. Google Scholar
Lehr-Spławiński Tadeusz, Moszyński Leszek, 1988, Apostołowie Słowian. Żywoty Konstantyna i Metodego, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa. Google Scholar
Leon XIII, 1991, Encyklika Ojca Św. Leona XIII „Grande munus” skierowana w dniu 30 września 1880 r. do patriarchów, prymasów, arcybiskupów i biskupów świata katolickiego łaskę i wspólnotę ze Stolicą Apostolską utrzymujących dotycząca czci Apostołów Słowiańszczyzny świętych Cyryla i Metodego, in: Jan Sergiusz Gajek MIC, Leonard Górka SVD (eds.), Cyryl i Metody Apostołowie i Nauczyciele Słowian. Studia i dokumenty. Część 2: Dokumenty, Lublin, p. 106–112. Google Scholar
Leśniewski Krzysztof, 2021, Słowo Boże, wiara, kult i kultura w misji świętych Cyryla i Metodego, in: Krzysztof Leśniewski, Beatus Widmann (ed.), W poszukiwaniu tego, co łączy. 25 lat partnerstwa Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej i Ewangelickiego Okręgu Kościelnego Balingen, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, p. 33–41. Google Scholar
Leśny Jan, 1987, Konstantyn i Metody Apostołowie Słowian. Dzieło i jego losy, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań. Google Scholar
Marsina Richard, 2015, La Sede Apostolica e l’utilizzo della lingua slava nella liturgia nella Grande Moravia (863–885), w: Emilia Hrabovec, Pierantonio Piatti, Rita Tolomeo (ed.), I santi Cirillo e Metodio e la loro eredità religiosa e culturale ponte tra Oriente e Occidente. Raccolta di studi in occasione del 1150° anniversario della missione dei santi Cirillo e Metodio nella Grande Moravia (863–2013), Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano, p. 37–58. Google Scholar
Moszyński Leszek, 1991, Między patriarchatem w Konstantynopolu a arcybiskupstwem w Salzburgu, in: Jan Sergiusz Gajek MIC, Leonard Górka SVD (eds.), Cyryl i Metody Apostołowie i Nauczy-ciele Słowian. Studia i dokumenty. Część 1: Studia, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin, p. 35–44. Google Scholar
Ożóg Krzysztof, 2016, 966. Chrzest Polski, Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków. Google Scholar
Ryguła Piotr, 2014, Wkład św. Cyryla i Metodego w proces kształtowania się tożsamości europejskiej, in: Józef Budniak, Andrzej Kasperek (ed.), Intelektualne i duchowe dziedzictwo Cyryla i Metodego. Historia i aktualność tradycji cyrylo-metodiańskiej, Polska Akademia Nauk. Studio NOA, Katowice, p. 109–123. Google Scholar
Salachas Dimitrios, 2014, Santi Cirillo e Metodio nel Magistero del beato Giovanni Paolo II: Egregiae virtutis (30.12.1980) e Slavorum apostoli (02.06.1985), in: Jozef Card. Tomko, + Cyril Vasil’ SJ (ed.), SS. Cirillo e Metodio tra i Popoli Slavi. 1150 anni dall’inizio della missione. Atti del Congresso, Roma, 25–26 febbraio 2013, Valore Italiano, Roma, p. 149–172. Google Scholar
Sławski Franciszek, 1991, Święci Cyryl i Metody – życie i dzieło, in: Jan Sergiusz Gajek MIC, Leonard Górka SVD (eds.), Cyryl i Metody Apostołowie i Nauczyciele Słowian. Studia i dokumenty. Część 1: Studia, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin, p. 21–25. Google Scholar
Tamborra Angelo, 1992, Chiesa cattolica e Ortodossia russa. Due secoli di confronto e dialogo. Dalla Santa Alleanza ai nostri giorni, Edizioni Paoline, Cinisello Balsamo (Milano). Google Scholar
Tolomeo Rita, 2015, La visione slava di Leone XIII e il culto cirillo-metodiano, in: Emilia Hrabovec, Pierantonio Piatti, Rita Tolomeo (ed.), I santi Cirillo e Metodio e la loro eredità religiosa e culturale ponte tra Oriente e Occidente. Raccolta di studi in occasione del 1150° anniversario della missione dei santi Cirillo e Metodio nella Grande Moravia (863–2013), Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano, p. 203–221. Google Scholar
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
