PAWŁA VI I JANA PAWŁA II NAUCZANIE O SEKSUALNOŚCI - ZAŁOŻENIA, RECEPCJA, DYSKUSJA

Agnieszka Laddach

Szkoła Doktorska Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu (Polska)


Abstrakt

Jedną z najważniejszych kwestii współczesnej teologii jest zagadnienie seksualności i płci kulturowej. Według dokumentu Gaudium et spes Kościół rzymskokatolicki powinien prowadzić dialog ze światem, którego jest częścią. W związku z tym nie może być pasywnym świadkiem zachodzących przemian, np. w zakresie interpretacji seksualności i teologicznych ich implikacji. Zatem w niniejszym artykule udzielono  odpowiedzi na dwa pytania: 1) o czym Paweł VI i Jan Paweł II nauczał w ramach swojej myśli na temat seksualności?; 2) jaka jest recepcja i dyskusja dotycząca tego nauczania? Dodatkowym celem jest także ukazanie dwóch kluczowo odmiennych stron dialogu: wskazanych papieży i autorów niekanonicznych metodologicznych propozycji dotyczących queerowania teologii. Zakłada się bowiem, że ukazanie ich stanowisk może pomóc zrozumieć, w jakim zakresie kreatywne porozumienie pomiędzy dwoma wskazanymi powyżej stronami jest możliwe.


Słowa kluczowe:

Paweł VI, Jan Paweł II, seksualność, ciało, teologia ciała, teologia seksualności


[By Reuters], 2020, Vatican's ‘Robin Hood’ helps feed transsexual prostitutes hit by lockdown, New York Post, [online], dostęp: 17.11.2020, .   Google Scholar

Alison James, 1998, The Joy of Being Wrong. Original Sin Through Easter Eyes, New York.   Google Scholar

Alison James, 2001, Faith Beyond Resentment, Fragments Catholic and Gay, New York.
Crossref   Google Scholar

Althaus-Reid Marcella, 2004a, From Feminist Theology to Indecent Theology. Readings on Poverty, Sexual Identity and God, London.   Google Scholar

Althaus-Reid Marcella, 2004b, The Queer God, New York.
Crossref   Google Scholar

Augustyn Józef (red.), 1996, Ku dojrzałej ludzkiej miłości, Kraków.   Google Scholar

Augustyn Józef (red.), 2007, Duchowość kobiety, Kraków.   Google Scholar

Augustyn Józef (red.), 2008, Duchowość mężczyzny, Kraków.   Google Scholar

Augustyn Józef, 1997, Homoseksualizm a miłość, Kraków.   Google Scholar

Augustyn Józef, 2002, Głęboko wstrząśnięci. Samooczyszczenie Kościoła, Kraków.   Google Scholar

Augustyn Józef, 2009, Integracja seksualna. Przewodnik po poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności, Kraków.   Google Scholar

Bartkiewicz Artur, 2016, Papież Franciszek o homoseksualistach, w: Rzeczpospolita [online], dostęp:23.10.2017,.   Google Scholar

Benedykt XVI, 2005, Instrukcja dotycząca kryteriów rozeznawania powołania w stosunku do osób z tendencjami homoseksualnymi w kontekście przyjmowania ich do seminariów i dopuszczania do święceń,w Opoka.pl [online], dostęp:7.11.2017,.   Google Scholar

Biser Eugen, 1992, [b.t.], Die Zeit, nr 27, s. 11.   Google Scholar

Bolewski Jacek (red.), 2013, Wyzywająca miłość. Chrześcijanie a homoseksualizm, Warszawa.   Google Scholar

Camosy Charles C., Martin James, 2017, Q&A: Rev. James Martin contemplates reaction to his book on LGBT Catholics, ,,Religion News Service”, w: Religion News Service [online], dostęp:28.11.2017,.   Google Scholar

Chaberek Michał, 2018, Czy teologia ciała jest teologią fundamentalna? O naturze teologii ciała jako dyscypliny poznawczej, Poznańskie Studia Teologiczne, nr 1, s. 115-127.
Crossref   Google Scholar

Charamsa Krzysztof, 2017, Kamień węgielny. Mój bunt przeciwko hipokryzji Kościoła, Warszawa.   Google Scholar

Cipressa Salvatore, 2019, Sessualità, differenza sessuale, generazione: a cinquant'anni da Hummanae vitae: atti del XXVII Congresso nazionale dell'ATISM (Torino, 3-6 luglio 2018), Cittadella editrice, Assisi.   Google Scholar

Comiskey Andrew, 2012, W poszukiwaniu tożsamości płciowej. Historia byłego homoseksualisty, Warszawa.   Google Scholar

Delicata Nadia, 2019, Revisiting Humanae Vitae, fifty years later, w: Elżbieta Osewska (red.), Strong families - strong societies, Kraków, s. 51-67.
Crossref   Google Scholar

Duszpasterstwo osób homoseksualnych. Z ojcem Józefem Augustynem SJ rozmawia Paweł Wołowski, [b.r.], w: Mateusz.pl [online], dostęp: 23.10.2017, .   Google Scholar

Dzierżanowski Marcin, 2014, Wiara w kolorach tęczy. Jak pogodzić homoseksualność, biseksualność lub transpłciowość z byciem chrześcijaninem, Warszawa.   Google Scholar

Elizondo Virgilio, 2013, Guadalupe: Mother of the New Creation, Maryknoll (NY).   Google Scholar

Evert Jason, 2014, Teologia jej ciała. Odkrywanie piękna i tajemnicy kobiety, Kraków.   Google Scholar

Fraleigh Warren P., 1968, Meaninigs of the Human Body in Modern Christian Theology, Research Quarterly. American Association for Health, Physical, Education and Recreation, nr 2, s. 265-277.
Crossref   Google Scholar

Grimes Katie M., 2016, Theology of Whose Body? Sexual Complementarity, Intersex Conditions, and La Virgen de Guadelupe, Journal of Feminist Studies in Religion, nr 1, s. 75-93.
Crossref   Google Scholar

Grün Anzelm, 2007, Walczyć i kochać. Mężczyźni w poszukiwaniu własnej tożsamości, Częstochowa.   Google Scholar

Hall Dorota, 2016a, Biseksualność w aktywizmie chrześcijan i chrześcijanek LGBT w Polsce, Studia Socjologiczne, nr 3, s. 79-99.   Google Scholar

Hall Dorota, 2016b, W poszukiwaniu miejsca. Chrześcijanie LGBT w Polsce, Warszawa.   Google Scholar

Hannaford Robert, Jobling J’annine, 1999, Theology and the body. Gender, text and ideology, Leominster.   Google Scholar

Helminiak Daniel, 2002, Co Biblia naprawdę mówi o homoseksualności, Gdynia.   Google Scholar

Hernoga Józef, 2014, Recepcja soboru watykańskiego II w Niemczech, w: M. Białkowski (red.), Studia soborowe. Historia i recepcja Vaticanum II, Toruń 2014, s. 413-434.   Google Scholar

Huk Tadeusz, 1996, Kościół wobec homoseksualizmu. Opracowania-świadectwa-dokumenty, Warszawa.   Google Scholar

Huk Tadeusz, 2000, Homoseksualizm. Dokumenty Kościoła, opracowania, rozmowy, świadectwa, Warszawa.   Google Scholar

James Alison [online], dostęp: 28.11.2017, .   Google Scholar

Jan Paweł II, 1981-1998, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Chrystus odwołuje się do ,,początku”, t. 1-4, Lublin.   Google Scholar

Jan Paweł II, 1993, Encyklika Veritatis splendor o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła, Rzym, wyd. pol. Wrocław 2016.   Google Scholar

Jan Paweł II, 1998, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Sakrament. O teologii ciała Jana Pawła II, t.4, Lublin.   Google Scholar

Janklewicz Tomasz, 2014, Franciszek tak, Kościół nie, w: Gość.pl [online], dostęp: 23.10.2017,.   Google Scholar

Jucewicz Antoni, Machinek Marian (red.), 2009, Idea gender jako wyzwanie dla teologii, Olsztyn.   Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego, 1992, Rzym, wyd. pol. Poznań 2008.   Google Scholar

Kongregacja Nauki Wiary, 1986, List do Biskupów Kościoła katolickiego o duszpasterstwie osób homoseksualnych, Rzym, wyd. pol. Rzym 1986.   Google Scholar

Kopycki Paweł, 2013, Elementarz teologii ciała według Jana Pawła II, Częstochowa.   Google Scholar

Kosiewicz Jerzy, 2007, Myśl wczesnoschrześcijańska i katolicka wobec ciała, Warszawa.   Google Scholar

Kościańczuk Marcela, 2016, Queerowanie teologii i teologia queer-inkluzywna: utopia czy rzeczywisty projekt antydykryminacyjny?, w: J. Szczepankiewicz-Battek (red.) Queerowe drogi teologii, Warszawa, s. 85-98.   Google Scholar

Kubicki Roman, 2013, Ciało jako źródło kultury, w: M. Gołębiewska, A. Leder (red.), Nadawać znaczenie. Uwagi o filozofii kultury, Warszawa, s. 73-94.   Google Scholar

Kupczak Jarosław, 2013, Teologiczna semantyka płci, Kraków.   Google Scholar

Loughlin Gerard, 2007, Queer Theology. Rethinking the Western Body, Oxford.   Google Scholar

Marczewski Robert, 2015, Teologia ciała Jana Pawła II w praktyce amerykańskiego kościoła, Kraków.   Google Scholar

Martin James, 2017, Building a Bridge. How the Catholic Church and the LGBT Community Can Enter into a Relationship of Respect, Compassion, and Sensitivity, San Francisco.   Google Scholar

McKee Alan, 1999, Resistance in hopeless’. Assimilating queer theory, Social Semiotics, nr 2, s. 235-249.
Crossref   Google Scholar

McKee Alan, 1997, Fairy tales. How we stopped being ‘lesbian and gay’ and became ‘queer’, Social Semiotics, nr 1, s. 21-36.
Crossref   Google Scholar

Merritt Jonathan, Martin James, 2017, The Vatican adviser is moving Catholics toward LGBT inclusion, ,,Religion News Service”, w: Religion New Service [online], dostęp: 28.11.2017, .   Google Scholar

Mroczkowski Ireneusz, 2018, Osoba i cielesność. Moralne aspekty teologii ciała, Warszawa.   Google Scholar

Nie błądzi ten, kto nie wyruszył w drogę. Z duszpasterzem osób homoseksualnych rozmawia Dominika Kozłowska, Marzena Zdanowska, 2013, Znak, nr 4, s. 11-17.   Google Scholar

Nosowski Zbigniew, 2007, Polski (po)soborowy rachunek sumienia, w: K. Półtorak (red.), Recepcja soboru. Niektóre wyzwania wobec życia i działania Kościoła 40 lat po soborze watykańskim II, Szczecin, s. 29-56.   Google Scholar

Notare Theresa, 2019, Humanae vitae, 50 years later: Embracing God's vision for marriage, love, and life: A compendium, Washington D.C.
Crossref   Google Scholar

Franciszek, 2016, Posynodalna adhortacja apostolska AmorisLaetitiao miłości w rodzinie, Rzym, wyd. pol. Poznań 2016.   Google Scholar

Pasierb Janusz, 1979, Kościół a aktualne przemiany kultury polskiej, w: L. Balter (red.), Człowiek we wspólnocie Kościoła, Warszawa 1979, s. 331-338.   Google Scholar

Pasierb Janusz, 1993, Miejsce tradycji w kulturze, Miesięcznik Diecezji Pelplińskiej, nr 12, s. 102-112   Google Scholar

Paweł VI, 1968, Encyklika Humanae vitae o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego, Rzym, wyd. pol. Kraków 2003.   Google Scholar

Pielorz Katarzyna, 2014, Teologia ciała - koncepcja Jana Pawła II jako odpowiedź na wyzwania współczesnej rodziny, Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, nr 1, s. 101-121.   Google Scholar

Próchniewicz Jolanta, 2006, Kościół katolicki wobec osób homoseksualnych. Polskie doświadczenia i poszukiwania pastoralne, dysertacja doktorska, Wydział Teologiczny, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań.   Google Scholar

Radzik Zuzanna, 2015, Kościół kobiet, Warszawa.   Google Scholar

Rucki Mirosław (red.), 2013, Bóg kocha homoseksualistów. Teksty publikowane na łamach ,,Miłujcie się!”, Poznań.   Google Scholar

Rudy Kathy, 1997, Sex and the Church. Gender, Homosexuality and the Transformation of Christian Ethics, Boston.   Google Scholar

Rudy K., 2000, Queer theory and feminism, Women’s Studies, nr 2, s. 195-216.
Crossref   Google Scholar

Rudy K., 2001, Radical Feminism, Lesbian Separatism, and Queer Theory, Feminist Studies, nr 1, s. 190-222.
Crossref   Google Scholar

Schumacher Michele M.(red.), 2008, Kobiety w Chrystusie. W stronę nowego feminizmu, Warszawa.   Google Scholar

Sikora Jerzy, 2009, Słowo we współczesnym kaznodziejstwie, w: W. Kawecki, K. Flader (red.) Słowo w kulturze współczesnej, Warszawa.   Google Scholar

Sobór Watykański II, 1965, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, Rzym 1965, wyd. pol. Poznań 2005.   Google Scholar

Soiński Borys J. (red.), 2015, Płeć i gender w perspektywie psychologii pastoralnej, Poznań.   Google Scholar

Stuart Elizabeth, 1995, Just Good Friends. Towards a Lesbian and Gay Theology of Relationships, London.   Google Scholar

Stuart Elizabeth, 2003, Gay and Lesbian Theologies. Repetitions and Critical Difference, London.   Google Scholar

Stuart Elizabeth, Braunston Andy., Edwards Malcolm, McMahon John, Morrison Tim, 1997, Religion is a Queer Thing. A Guide to the Christian Faith for Lesbian, Gay, Bisexual and Transgendered Persons, London.   Google Scholar

Szczepankiewicz-Battek Joanna, 2016, Wprowadzenie, w: J. Szczepankiewicz-Battek (red.), Queerowe drogi teologii, Warszawa 2016, s. 7-20.   Google Scholar

Szwed Anna, 2015, Ta druga. Obraz kobiety w nauczaniu Kościoła rzymskokatolickiego i w świadomości księży, Kraków.   Google Scholar

Terlikowski Tomasz, 2004, Tęczowe chrześcijaństwo. Homoseksualna herezja w natarciu, Halinów.   Google Scholar

Waldstein Michael, 2012, Sens ciała. Wokół filozofii seksualności Jana Pawła II, Warszawa.   Google Scholar

Wielebski Tomasz, 2008, Duszpasterstwo osób homoseksualnych. Nowe wyzwanie dla Kościoła w Polsce, Warszawskie Studia Pastoralne, nr 2, s. 212-239.   Google Scholar

Wojtyła Karol, 1960, Miłość i odpowiedzialność. Studium etyczne, Lublin.   Google Scholar

Wojtyła Karol, 1980, Przed sklepem jubilera. Medytacja o sakramencie małżeństwa, przechodząca chwilami w dramat, Bydgoszcz.   Google Scholar

Woszczek Marek, 2011, Queerowanie teologii, projekt w realizacji, Znak, nr 12, s. 73-80.   Google Scholar

Woszczek Marek, 2013, Ogród pośród płomieni. Erotyka imperium, eklezjalne ciała i queerowanie małżeństwa, Praktyka Teoretyczna, nr 2, s. 163-194.
Crossref   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2021-10-13

Cited By /
Share

Laddach , A. . (2021). PAWŁA VI I JANA PAWŁA II NAUCZANIE O SEKSUALNOŚCI - ZAŁOŻENIA, RECEPCJA, DYSKUSJA. Forum Teologiczne, 22, 171–189. https://doi.org/10.31648/ft.6929

Agnieszka Laddach  
Szkoła Doktorska Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu (Polska)