Walizka, peron, wagon… Uchodźczy los we Wspomnieniach Nadieżdy Teffi
Nel Bielniak
University of Zielona GóraAbstrakt
The first-wave Russian emigrants who left the country as a result of the October Revolution in 1917 and the civil war were united by a deep awareness of the loss of their roots and the need to preserve the memory of their former homeland and the tragic historical events that contributed to the exodus. Hence the huge popularity of the so-called “memory” literature among emigre writers and its diversity. The aim of this article is to include Memoirs of Nadezhda Teffi in the memoirs of the first wave of Russian emigration, dealing with the subject of the civil war and escape from Sovdepia. Typical distinguishing features of the reggee fate related to the category of memory were analysed, which include a suitcase, a platform and a wagon (similarly: a trunk, a harbor, a cabin). These attributes (except for a suitcase) did not attract the attention of researchers, although the plot of the work, which is the author’s subjective account, is largely focused around them. As a result, it was proved that they played various roles in the biographies of emigrants, reflecting new realities and social moods, often going far beyond their usual purpose or becoming symbols. This allows us to conclude that in her memoirs, Teffi combines the individual and collective dimension of remembering, because she shows a breakthrough moment in the history of the homeland from the narrator’s individual perspective through the details of everyday life, and is also part of the mission of Russian émigré literature by co-shaping the memory of the recent past.
Słowa kluczowe:
Nadezhda Teffi, the first wave of Russian emigratio, memory, prose memoir, a suitcase, a platform, a railway carriageBibliografia
Arystoteles (1992), Dzieła wszystkie, t. 3. Warszawa. Google Scholar
Bunin, I. (przemówienie) (1924), Missiya russkoy emigratsii. [Бунин, И. (речь) (1924), Миссия русской эмиграции.] W: http://bunin-lit.ru/bunin/bio/missiya-emigracii.htm (dostęp: 5.05.2023). Google Scholar
Demidova, O. (2010), Memuary kak prostranstvo ekzistentsii. W: Danilevskiy, A. (ed.), Memuary v kul’ture russkogo zarubezh’ya. Moskva, 23-32. [Демидова, О. (2010), Мемуары как пространство экзистенции. B: Данилевский, А. (ред.), Мемуары в культуре русского зарубежья. Москва, 23-32.]
Crossref
Google Scholar
Diaconu, M. (2004), Zapach, tożsamość i pamięć. O konstytuowaniu podmiotu poprzez zapach. W: Sztuka i Filozofia. 24, 57-68. Google Scholar
Erll, A. (2009), Literatura jako medium pamięci zbiorowej. W: Saryusz-Wolska, M. (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Kraków, 210-247. Google Scholar
Figes, O. (2009), Tragedia narodu. Rewolucja rosyjska 1891-1924. Wrocław. Google Scholar
Figes, O. (2011), Taniec Nataszy. Z dziejów kultury rosyjskiej. Warszawa. Google Scholar
Garetto, E. (1996), Memuary i tema pamyati v literature russkogo zarubezh’ya. W: Danilevskiy, A. (ed.), Blokovskiy sbornik XIII. Russkaya kul’tura XX veka: Metropoliya i diaspora. Tartu, 101-109. [Гаретто, Е. (1996), Мемуары и тема памяти в литературе русского зарубежья. B: Данилевский, А. (ред.), Блоковский сборник XIII. Русская культура XX века: Метрополия и диаспора. Тарту, 101-109.] Google Scholar
Lapayeva, N. B. (2008), Motiv „ukhoda i z K ryma” v poezii ru sskoy emigratsii 1920-30-kh godov. W: Vestnik Chelyabinskogo gosudarstvennogo universiteta. 30, 64-73. [Лапаева, Н. Б. (2008), Мотив «ухода из Крыма» в поэзии русской эмиграции 1920-30-х годов. B: Вестник Челябинского государственного университета. 30, 64-73.] Google Scholar
Łastawski, K. (2006-2007), Historyczne i współczesne czynniki kształtowania polskiej tożsamości narodowej. W: Doctrina. Studia społeczno-polityczne. 3-4, 9-37. Google Scholar
NDiaye, I. A. (2007), Misja literatury emigracyjnej („pierwsza fala” emigracji rosyjskiej). W: Acta Polono-Ruthenica. 12, 77-93. Google Scholar
NDiaye, I. A. (2012), O pamięci w literaturze rosyjskiej. Rozmowy najważniejsze. Olsztyn. Google Scholar
NDiaye, I. A. (2018), „Chemodannaya zhizn’” russkikh emigrantov v „Vospominaniyakh” Nadezhdy Teffi [„Чемоданная жизнь” русских эмигрантов в „Воспоминаниях” Надежды Тэффи]. W: Marczenko, T. | NDiaye, I. A. | Nikołajew, D. (red.), Twórczość rosyjskiej zagranicy – satyra i memuarystyka. Olsztyn, 109-117. Google Scholar
Platon (1999), Dialogi, t. 2. Kęty. Google Scholar
Ricoeur, P. (2006), Pamięć, historia, zapomnienie. Kraków. Google Scholar
Sałajczykowa, J. (2003), Prozaicy pierwszej fali emigracji rosyjskiej 1920-1940. Gdańsk. Google Scholar
Saryusz-Wolska, M. (2011), Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach. Warszawa. Google Scholar
Saryusz-Wolska, M. (red.) (2009), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Kraków. Google Scholar
Shelokhayev, V. V. (ed.) (1997), Russkoye zarubezh’ye. Zolotaya kniga emigratsii. Pervaya tret’ XX veka. Entsiklopedicheskiy biograficheskiy slovar’. Moskva. [Шелохаев, В. В. (ред.) (1997), Русское зарубежье. Золотая книга эмиграции. Первая треть XX века. Энциклопедический биографический словарь, Москва.] W: https://www.booksite.ru/localtxt/zol/ota/ya/zolotaya_ kniga/1.htm (dostęp: 3.12.2021). Google Scholar
Simonova, T. (2002), Zhanr ironicheskikh memuarov v russkoy literature XX veka („Vospominaniya” Teffi, „Pozhilyye zapisi” Gubermana). [Симонова, Т. (2002), Жанр иронических мемуаров в русской литературе XX века („Воспоминания” Тэффи, „Пожилые записи” Губермана).] W: Supa, W. (red.), Satyra w literaturach wschodniosłowiańskich V. Białystok, 296-304. Google Scholar
Smaga, J. (2001), Rosja w 20 stuleciu. Kraków.247
Crossref
Google Scholar
Suchanek, L. (2014), Emigracja. Emigrantologia. Komisja Emigrantologii Słowian. W: Slavia Orientalis. LXIII/2, 173-189. Google Scholar
Św. Augustyn (2006), Wyznania. Kraków. Google Scholar
Teffi (1989), Nostal’giya. Rasskazy. Vospominaniya. Leningrad. [Тэффи (1989), Ностальгия. Рассказы. Воспоминания. Ленинград.] Google Scholar
Teffi, N. A. (2011), Sobraniye sochineniy v pyati tomakh. T. 4: Kniga Iyun’. O nezhnosti. [Тэффи, Н. А. (2011), Собрание сочинений в пяти томах. Т. 4: Книга Июнь. О нежности. Москва.] Google Scholar
Trojanowska, U. (2016), Tymczasowy grób – pociąg. Podróż do i z Kolonii w twórczości Władimira Kantora. W: Przegląd Wschodnioeuropejski VII/1, 247-259. Google Scholar
Yetes, F. A. (1977), Sztuka pamięci. Warszawa. Google Scholar
Zimand, R. (1990), Diarysta Stefan Ż. Wrocław. Google Scholar
Żardecka, M. | Nowak, W. (red.) (2017), Rzecz, ciało, pamięć. Eseje i rozprawy z filozofii, historii. Rzeszów. Google Scholar
University of Zielona Góra
