Językowy obraz miłości w ujęciu translatorycznym (na podstawie „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego)
Joanna Nawacka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / University of Warmia and Mazury in OlsztynAbstrakt
Emotions and feelings, which determine mental experiences and activities of individuals, find their reflection in literary works. Love manifests itself externally as a behaviour of an individual, including the language he or she uses to communicate. The article constitutes an attempt to present the linguistic image of the world embodied in a Polish translation from Russian. For that purpose the research material was excerpted from Crime and Punishment, a novel by Fyodor Dostoyevsky.
Słowa kluczowe:
inguistic image of the world, feeling, love, Fyodor Dostoyevsky, Crime and Punishment, translationBibliografia
Abramov Naum. 2002. Slovarʹ russkih sinonimovi shodnyh po smyslu vyraženij. Pečat-noe izdanie Moskva: Russkie slovari, 1999 [Абрамов Наум. 2002. Словарь русских синонимов и сходных по смыслу выражений. Печатное издание Москва: Русские словари, 1999]. W: http://gramota.ru/ [Dostęp 12 VI 2019].
Anusiewicz Janusz. 1999. Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku. W: Językowy obraz świata. Red. Bartmiński J. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 261-189.
Apresjan Jurij D. 1995. Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka. Wrocław- Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bachtin Michaił. 1970. Problemy poetyki Dostojewskiego. Przeł. Modzelewska N. War-szawa: PIW.
Bahtin Mihail M. 1972. Problemy poètiki Dostoevskogo. Moskva: Hudožestvennaâ literatura [Бахтин Михаил М. 1972. Проблемы поэтики Достоевского. Москва: Художественная литература].
Bartmiński Jerzy. 2006. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uni-wersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Berdâev Nikolaj A. 1991. N.A. Berdâev orusskoj filosofii. Ekaterinburg: Izdatelʹstvo Uralʹskogo Universiteta [Бердяев Николай А. 1991. Н.А. Бердяев о русской фило-софии. Екатеринбург: Издательство Уральского Университета].
Bierdiajew Mikołaj. 2004. Światopogląd Dostojewskiego.Przeł. Paprocki H. Kęty: Wy-dawnictwo Antyk.
Bolʹšoj tolkovyj slovarʹrusskogo âzyka. 1998/2014. Gl. red. Kuznecov S.A. Sankt-Peterburg: Norint [Большой толковый словарь русского языка. 1998/2014. Гл. ред. Кузнецов С.А. Санкт-Петербург: Норинт]. W: http://gramota.ru/ [Dostęp 12 VI 2019].
Ciccarelli Saundra K., White J. Noland. 2016. Psychologia. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Colman Andrew M. 2009. Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dostoevskij Fedor. 2017. Prestuplenie i nakazanie. S kommentariâmi Valdisa Ègle. Grīziņkalns [Достоевский Федор. 2017. Преступление и наказание. С коммента-риями Валдиса Эгле. Grīziņkalns].
Dostojewski Fiodor. 1992. Zbrodnia i kara. Przekł. Jastrzębiec-Kozłowski C. Warszawa: Wydawnictwo Puls.
Dostojewski Fiodor. 2015. Zbrodnia i kara. Przekł. Zajączkowski J.P. Warszawa: Wydawnictwo MG.
Grzegorczykowa Renata. 1999. Pojęcie językowego obrazu świata. W: Językowy obraz świata. Red. Barmiński J. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 39-46.
Grzmot-Bilski Grzegorz J. 2016. Mysterium iniquitatis. Bierdiajew i Dostojewski. „Filo-Sofija” nr 34(3/I): 199-218.
Hejwowski Krzysztof. 2006. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jaworski Mateusz. 2013. Polifoniczna struktura tekstu artystycznego Fiodora Dostojewskiego w kontekście psychologii głębi Carla Gustava Junga na materiale powieści Zbrodnia i kara. „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog” t. 3: 27-36.
J.P. Zajączkowski. W: https://pl.wikipedia.org/wiki/J.P._Zaj%C4%85czkowski [Dostęp 5 VI 2019].
Krzysztofiak Maria. 1996. Przekład literacki we współczesnej translatoryce. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Lewicki Roman. 2017. Metody, techniki i strategie w procesie tłumaczeniowym: Próba porządkownia terminologii przekładoznawczej. „Konińskie Studia Językowe” 5(3): 357-365.
Mała encyklopedia przekładoznawstwa. 2000. Red. Dąmbska-Prokop U. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Języków Obcych i Ekonomii „Educator”.
May Rollo. 1993. Miłość i wola. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Mirowicz Anatol, Dulewiczowa Irena, Grek-Pabisowa Iryda, Maryniakowa Irena. 1986. Wielki słownik rosyjsko-polski. T. I, II. Moskwa-Warszawa: Wydawnictwo Russkij Jazyk- Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Ordudary Mahmoud. Techniki, strategie i metody tłumaczeniowe. Tłum. Poźniak A. W: http://mlingua.pl/pol/czytelnia/technologie_tlumaczeniowe1,,techniki_strategie_i_metody_tlumaczeniowe_mahmoud_ordudary_tlum_agnieszka_pozniak_,a,641.html [Dostęp 29 II 2020]
Pieńkos Jerzy. 2003. Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków: Kantor Wydawniczy ZAKAMYCZE.
Pietrzak Przemysław. 2003. Na granicy dialogu. Język i etyka w powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego. „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpre-tacja” 2/3 (80/81): 282-302.
Salich Hanna. 2018. Techniki i strategie tłumaczenia neologizmów autorskich. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Słownik języka polskiego PWN. W: https://sjp.pwn.pl/[Dostęp 20 IX 2019].
Terminologia tłumaczenia. 2006. Red. Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier C.M. Tłum. Tomaszkiewicz T. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wielki słownik rosyjsko-polski z kluczem polsko-rosyjskim. 2004. Red. Wawrzyńczyk J. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Wierzbicka Anna. 1971. Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Zaron Zofia. 1985. Wybrane pojęcia etyczne w analizie semantycznej (Kochaj bliźniego swego). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Aka-demii Nauk.
Żuk Grzegorz. 2010. Językowy obraz świata w polskiej lingwistyce przełomu wieków. W: Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku. Red. Karwatowska M. i Siwiec A. Chełm: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa: 239-257.
Anusiewicz Janusz. 1999. Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku. W: Językowy obraz świata. Red. Bartmiński J. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 261-189.
Apresjan Jurij D. 1995. Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka. Wrocław- Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bachtin Michaił. 1970. Problemy poetyki Dostojewskiego. Przeł. Modzelewska N. War-szawa: PIW.
Bahtin Mihail M. 1972. Problemy poètiki Dostoevskogo. Moskva: Hudožestvennaâ literatura [Бахтин Михаил М. 1972. Проблемы поэтики Достоевского. Москва: Художественная литература].
Bartmiński Jerzy. 2006. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uni-wersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Berdâev Nikolaj A. 1991. N.A. Berdâev orusskoj filosofii. Ekaterinburg: Izdatelʹstvo Uralʹskogo Universiteta [Бердяев Николай А. 1991. Н.А. Бердяев о русской фило-софии. Екатеринбург: Издательство Уральского Университета].
Bierdiajew Mikołaj. 2004. Światopogląd Dostojewskiego.Przeł. Paprocki H. Kęty: Wy-dawnictwo Antyk.
Bolʹšoj tolkovyj slovarʹrusskogo âzyka. 1998/2014. Gl. red. Kuznecov S.A. Sankt-Peterburg: Norint [Большой толковый словарь русского языка. 1998/2014. Гл. ред. Кузнецов С.А. Санкт-Петербург: Норинт]. W: http://gramota.ru/ [Dostęp 12 VI 2019].
Ciccarelli Saundra K., White J. Noland. 2016. Psychologia. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Colman Andrew M. 2009. Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dostoevskij Fedor. 2017. Prestuplenie i nakazanie. S kommentariâmi Valdisa Ègle. Grīziņkalns [Достоевский Федор. 2017. Преступление и наказание. С коммента-риями Валдиса Эгле. Grīziņkalns].
Dostojewski Fiodor. 1992. Zbrodnia i kara. Przekł. Jastrzębiec-Kozłowski C. Warszawa: Wydawnictwo Puls.
Dostojewski Fiodor. 2015. Zbrodnia i kara. Przekł. Zajączkowski J.P. Warszawa: Wydawnictwo MG.
Grzegorczykowa Renata. 1999. Pojęcie językowego obrazu świata. W: Językowy obraz świata. Red. Barmiński J. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej: 39-46.
Grzmot-Bilski Grzegorz J. 2016. Mysterium iniquitatis. Bierdiajew i Dostojewski. „Filo-Sofija” nr 34(3/I): 199-218.
Hejwowski Krzysztof. 2006. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jaworski Mateusz. 2013. Polifoniczna struktura tekstu artystycznego Fiodora Dostojewskiego w kontekście psychologii głębi Carla Gustava Junga na materiale powieści Zbrodnia i kara. „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog” t. 3: 27-36.
J.P. Zajączkowski. W: https://pl.wikipedia.org/wiki/J.P._Zaj%C4%85czkowski [Dostęp 5 VI 2019].
Krzysztofiak Maria. 1996. Przekład literacki we współczesnej translatoryce. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Lewicki Roman. 2017. Metody, techniki i strategie w procesie tłumaczeniowym: Próba porządkownia terminologii przekładoznawczej. „Konińskie Studia Językowe” 5(3): 357-365.
Mała encyklopedia przekładoznawstwa. 2000. Red. Dąmbska-Prokop U. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Języków Obcych i Ekonomii „Educator”.
May Rollo. 1993. Miłość i wola. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Mirowicz Anatol, Dulewiczowa Irena, Grek-Pabisowa Iryda, Maryniakowa Irena. 1986. Wielki słownik rosyjsko-polski. T. I, II. Moskwa-Warszawa: Wydawnictwo Russkij Jazyk- Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Ordudary Mahmoud. Techniki, strategie i metody tłumaczeniowe. Tłum. Poźniak A. W: http://mlingua.pl/pol/czytelnia/technologie_tlumaczeniowe1,,techniki_strategie_i_metody_tlumaczeniowe_mahmoud_ordudary_tlum_agnieszka_pozniak_,a,641.html [Dostęp 29 II 2020]
Pieńkos Jerzy. 2003. Podstawy przekładoznawstwa. Od teorii do praktyki. Kraków: Kantor Wydawniczy ZAKAMYCZE.
Pietrzak Przemysław. 2003. Na granicy dialogu. Język i etyka w powieści „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego. „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpre-tacja” 2/3 (80/81): 282-302.
Salich Hanna. 2018. Techniki i strategie tłumaczenia neologizmów autorskich. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Słownik języka polskiego PWN. W: https://sjp.pwn.pl/[Dostęp 20 IX 2019].
Terminologia tłumaczenia. 2006. Red. Delisle J., Lee-Jahnke H., Cormier C.M. Tłum. Tomaszkiewicz T. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wielki słownik rosyjsko-polski z kluczem polsko-rosyjskim. 2004. Red. Wawrzyńczyk J. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Wierzbicka Anna. 1971. Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Zaron Zofia. 1985. Wybrane pojęcia etyczne w analizie semantycznej (Kochaj bliźniego swego). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Aka-demii Nauk.
Żuk Grzegorz. 2010. Językowy obraz świata w polskiej lingwistyce przełomu wieków. W: Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku. Red. Karwatowska M. i Siwiec A. Chełm: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa: 239-257.
Nawacka, J. (2020). Językowy obraz miłości w ujęciu translatorycznym (na podstawie „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego). Acta Neophilologica, 1(XXII), 127–148. https://doi.org/10.31648/an.5223
Joanna Nawacka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / University of Warmia and Mazury in Olsztyn
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / University of Warmia and Mazury in Olsztyn
Inne teksty tego samego autora
- Joanna Nawacka, Monika Piotrowska-Mazurowska, POLISEMY I HOMONIMY WE WSPÓŁCZESNYM ŻARGONIE ROSYJSKIM (NOMINACJE OKREŚLAJĄCE MIŁOŚĆ, EROTYKĘ, SEKS I NARKOTYKI) , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XIX (2012): Acta Neophilologica
- Joanna Nawacka, PROF. ZW. DR HAB. WALENTY PIŁAT , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XIX (2017): Acta Neophilologica
- Joanna Nawacka, DERYWATY CZASOWNIKOWE OKREŚLAJĄCE MIŁOŚĆ, EROTYKĘ I SEKS WE WSPÓŁCZESNYM ROSYJSKIM ŻARGONIE MŁODZIEŻOWYM , Acta Neophilologica: Nr XI (2009): Acta Neophilologica
- Joanna Nawacka, Maciej Nawacki, PRESUPOZYCJE POSZANOWANIA PODSTAW AKSJOLOGICZNYCH W ROSYJSKICH I POLSKICH KONSTYTUCYJNYCH UNORMOWANIACH POZYCJI RELIGII , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XVIII (2016): Acta Neophilologica
- Joanna Nawacka, CHARAKTERYSTYKA SEMANTYCZNA I STRUKTURALNA FRAZEOLOGIZMÓW NOMINUJĄCYCH KONCEPTY MIŁOŚCI, EROTYKI I SEKSU WE WSPÓŁCZESNYM ROSYJSKIM ŻARGONIE MŁODZIEŻOWYM , Acta Neophilologica: Nr X (2008): Acta Neophilologica
- Joanna Nawacka, Maciej Nawacki, KILKA UWAG O PRZEKŁADZIE KODÓW KULTUROWYCH JĘZYKÓW PRAWNYCH , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XVIII (2016): Acta Neophilologica
- Joanna Nawacka, Monika Piotrowska-Mazurowska, ZAPOŻYCZENIA WE WSPÓŁCZESNYM ROSYJSKIM ŻARGONIE MŁODZIEŻOWYM. PRZYCZYNEK DO BADAŃ , Acta Neophilologica: Nr XIII (2011): Acta Neophilologica
