Linguistic modifications as a manifestation of postcolonial transculturality in original and translation

Agnieszka Kruk

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0003-3025-8128


Abstract

This paper raises the issue of transculturality in Portuguese-language African literatures and draws attention to the difficulties of showing transculturality in translation. It describes the meaning of transcultural transformations in postcolonial literature and looks for their manifestations, focusing especially on modifications of common expressions, proverbs and phraseological compounds that indicate the fusion of traditional orality with writing in order to adapt the official language (Portuguese) to the described (African) reality. The comparative material comes from the novel  Terra sonâmbula by Mia Couto (Mozambique) and its translation into Polish by Michał Lipszyc.


Keywords:

transculturality, translation, postcolonial literature, common expressions, modifications


Literatura podmiotu   Google Scholar

Couto, M. (1992/2015), Terra sonâmbula. Alfragide: Leya.   Google Scholar

Couto, M. (2010), Lunatyczna kraina. Przeł. Lipszyc, M. Kraków: Karakter.   Google Scholar

Literatura przedmiotu   Google Scholar

Berman, A. (1985/2009), Przekład jako doświadczenie obcego. Przeł. Hrehorowicz, U. W: Bukowski, P./Heydel, M. (red.), Współczesne teorie przekładu. Kraków: Wydawnictwo Znak: 249–264.   Google Scholar

D’Angelo, B. (2018), Para um mapa crioulo e sonâmbulo de imbricações luso-afro-indianas. W: Knauth, K. A./Dasgupta, S.C. (eds.), Figures of Transcontinental Multilingualism. Zurych: LIT: 97–114.   Google Scholar

Deja, K. (2015), Transkulturowość: od koncepcji Wolfganga Welscha do transkulturowej historii literatury. Wielogłos 4/26: 87–107. DOI: 10.4467/2084395XWI.15.034.5151.   Google Scholar

Dobrogowska, E. (2005), Idiomy jako problem przekładu (na podstawie analizy polskiego tłumaczenia powieści „Catch-22” J. Hellera). W: Hejwowski, K. (red.), Kulturowe i językowe źródła nieprzekładalności. Olecko: Wszechnica Mazurska: 157–165.   Google Scholar

Kruk, A. (2021), Oralność w oryginale i przekładzie portugalskojęzycznej literatury afrykańskiej – przejawy i funkcje. Zagadnienia Rodzajów Literackich 64/140: 79–93. DOI: 10.26485/ZRL/2021/64.4/6.   Google Scholar

Kruk, A. (2023), Wielojęzyczność i lokalne realia w przekładzie afrykańskich literatur portugalskojęzycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.   Google Scholar

Lewis, P.E. (1985), The Measure of Translation Effects. W: Graham, J. (ed.), Difference in Translation. Ithaca, NY: Cornell University Press: 31–62.   Google Scholar

Nida, E. (1964/2009), Zasady odpowiedniości. Przeł. Skucińska, A. W: Bukowski, P./Heydel, M. (red.), Współczesne teorie przekładu. Kraków: Wydawnictwo Znak: 53–69.   Google Scholar

Nikitorowicz, J./Guziuk-Tkacz, M. (2021), Wielokulturowość – międzykulturowość – transkulturowość w kontekście pedagogicznym. Edukacja Międzykulturowa 2/15: 23–36. DOI: 10.15804/em.2021.02.01.   Google Scholar

Ong, W.J. (2011), Oralność i piśmiennictwo. Słowo poddane technologii. Przeł. Japola, J. Warszawa: Wydawnictwa UW.   Google Scholar

Pankalla, A./Wnuk, A. (2010), Psychologia (trans)kulturowa naszych czasów. W: Mamzer, H. (red.), Człowiek i społeczeństwo. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM: 9–24.   Google Scholar

Rónai, P. (1987), Escola de tradutores. Rio de Janeiro: Nova Fronteira.   Google Scholar

Stanios, I. (2012), Transkulturowość oryginału w przekładzie (na przykładzie powieści „Derviš” i „smrt” Mešy Selimovicia. Przekłady Literatur Słowiańskich 3/1: 45–62.   Google Scholar

Sułkowska, M. (2013), Kształcenie tłumaczy w zakresie frazeotranslacji. Rocznik Przekładoznawczy 8: 227–237. DOI: 10.12775/RP.2013.014.   Google Scholar

Toury, G. (2000), The nature and role of norms in translation. W: Venuti, L. (ed.), The Translation Studies Reader. London/New York: Routledge: 199–211.   Google Scholar

Venuti, L. (1995), The Translator’s Invisibility. London: Routledge.   Google Scholar

Welsch, W. (1998), Transkulturowość. Nowa koncepcja kultury. Przeł. Susła, B./Wietecki, J. W: Kubicki, R. (red.), Filozoficzne konteksty koncepcji rozumu transwersalnego. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha. Cz. II. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.   Google Scholar


Published
2025-06-25

Cited by

Kruk, A. (2025). Linguistic modifications as a manifestation of postcolonial transculturality in original and translation. Acta Neophilologica, 1(XXVII), 107–120. https://doi.org/10.31648/an.11096

Agnieszka Kruk 
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
https://orcid.org/0000-0003-3025-8128