Is there a text image of the world?

Wojciech Kajtoch

Jagiellonian University


Abstract

The article presents the most important opinions in Poland on the interdependence of the linguistic worldview and the text worldview. It tries to answer the title question on the basis of empirical examples. Establishing a text worldview is also a kind of discourse research. The paper proposes to refer to the lexicographic tradition (creating thematic dictionaries) and to the quantitative lexical analysis of the content. The empirical material used in the study consists of three text corpora of 250,000 words each. They contain texts taken from youth magazines from the 1990s. The views presented in the article oppose the findings of the Lublin school of ethnolinguistics.


Keywords:

cultural linguistic, language worldview, text worldview, discourse analysis, thematic lexicography, quantitative content analysis, lexical-semantic group


Bartmiński, J. (2020), W poszukiwaniu paradygmatu etnolingwistyki: glosariusz kluczowych terminów i pojęć. In: Јuzhnoslovenski filolog [B: Јужнословенски филолог]. LXXVI (2), 79-103.
Crossref   Google Scholar

Bartmiński, J. | Niebrzegowska, S. (1998), Profile a podmiotowa interpretacja świata. W: Bartmiński, J. | Tokarski, R. (red.), Profilowanie w języku i w tekście. Lublin, 211-224.   Google Scholar

Bartmiński, J. | Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2009), Tekstologia. Warszawa.   Google Scholar

Czachur, W. (2020), Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy. Wrocław.   Google Scholar

Flont, M. | Kajtoch, W. | Pielużek, M. (2015), Perspektywy leksykalnej ilościowej analizy zawartości. W: Kiklewicz, A. | Uchwanowa-Szmygowa, I. (red.), Dyskurs: aspekty lingwistyczne, semiotyczne i komunikacyjne. Olsztyn, 129-145.   Google Scholar

Głaz, A. (2013), Prostowanie zwierciadła: Przyczynek do ( jeszcze?) niezaistniałej dyskusji nt. kondycji lubelskiej etnolingwistyki. W: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. 69, 139-151.   Google Scholar

Hallig, R. | von Wartburg, W. (1952), Begriffssystem als Grundlage für die Lexikographie: Versuch eines Ordnungsschemas. Berlin.   Google Scholar

Jakobson, R. (1976), Poetyka w świetle językoznawstwa. W: Markiewicz, H. (red.), Współczesna teoria badań literackich za granicą: Antologia. Т. II. Kraków, 22-68.   Google Scholar

Kajtoch, W. (2006), Tekst. W: Pisarek, W. (red.), Słownik terminologii medialnej. Kraków, 214.   Google Scholar

Kajtoch, W. (2008), Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej i alternatywnej. T. 1 i 2. Kraków.   Google Scholar

Kajtoch, W. (2018), O niektórych rodzajach badań prasy drukowanej. W: Jęczeń, J. | Guzdek, P. (red.), Medioznawstwo personalistyczne. T. 2: Wybrane zagadnienia z kultury mediów. Lublin, 625-668.   Google Scholar

Kajtoch, W. (2021a), Uwagi o współczesnej polskiej piosence patriotycznej. W: Kawka, M. | Prażuch, W. | Płaneta, P. (red.) Medialne i transmedialne procesy narracyjne w identyfikacji postaw patriotycznych Polaków. Kraków, 333-356.   Google Scholar

Kajtoch, W. (2021b), Wykład wykładu: Rzecz o mowie noblowskiej Olgi Tokarczuk | The Lecture about Lecture: On Olga Tokarczuk’s Nobel Speech. Kraków.   Google Scholar

Kępa-Figura, D. | Nowak, P. (2006), Językowy obraz świata a medialny obraz świata. W: Zeszyty Prasoznawcze. 1-2 (185-186), 51-62.   Google Scholar

Kiklewicz, A. | Wilczewski, M. (2011), Współczesna lingwistyka kulturowa: zagadnienia dyskusyjne (na marginesie monografii Jerzego Bartmińskiego Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. W: Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. 67, 65-178.   Google Scholar

Kurzowa, Z. (2005), Ilustrowany słownik podstawowy języka polskiego wraz z indeksem pojęciowym wyrazów i ich znaczeń. Kraków.   Google Scholar

Markowski, A. (1990), Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny. T. 1 i 2. Warszawa. Milewski, T. (1976), Językoznawstwo. Warszawa.   Google Scholar

Niebrzegowska-Bartmińska, S. (2020), Definiowanie i profilowanie pojęć w (etno)lingwistyce. Lublin. Nowak, P. | Tokarski, R. (2007), Medialna wizja świata a kreatywność językowa. W: Nowak, P. | Tokarski, R. (red.), Kreowanie światów w języku mediów. Lublin, 9-36.   Google Scholar

Sieradzka-Baziur, B. (2020), Onomazjologiczny słownik online: Metodologia, zawartość, wykorzystanie w badaniach na przykładzie „Słownika pojęciowego języka staropolskiego”. Kraków, 140-154.   Google Scholar

Skowronek, B. (2020), Język w filmie: Ujęcie mediolingwistyczne. Kraków.   Google Scholar

Tokarski, R. (1998), Kulturowe i tekstotwórcze aspekty profilowania. W: Bartmiński, J. (red.), Profilowanie w języku i w tekście. Lublin, 35-52.   Google Scholar

Tokarski, R. (2001), Słownictwo jako interpretacja świata. W: Bartmiński, J. (red.), Współczesny język polski. Lublin, 343-370.   Google Scholar

Tokarski, R. (2013), Światy za słowami: Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin.   Google Scholar

Tokarski, R. (2015), Skrypty w językowym i tekstowym obrazie świata. W: Hofman, I. | Kępa-Figura, D. (red.), Współczesne media: Medialny obraz świata. T. 1: Zagadnienie teoretyczne. Lublin, 47-60.   Google Scholar

Tokarski, R. (2016), Od językowego obrazu świata do obrazów świata w języku. W: Język Polski. XCVI (2), 28-37.
Crossref   Google Scholar

Winiarska, J. (2005), Indeks pojęciowy wyrazów i ich znaczeń. W: Kurzowa, Z. (red.), Ilustrowany słownik podstawowy języka polskiego wraz z indeksem pojęciowym wyrazów i ich znaczeń. Kraków, 377-515.   Google Scholar

Download


Published
2023-06-26

Cited by

Kajtoch, W. (2023). Is there a text image of the world?. Przegląd Wschodnioeuropejski, 14(1), 333–248. https://doi.org/10.31648/pw.9041

Wojciech Kajtoch 
Jagiellonian University