„Złamać słowo zioma”. Stylizacja na język młodzieżowych grup przestępczych w serialu Слово пацана. Кровь на асфальте Żory Kryżownikowa
Olga Letka-Spychała
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztyniehttps://orcid.org/0000-0002-8671-4404
Abstrakt
The purpose of this article is to characterise the language subjected to environmental stylisation in Zhora Kryzhovnikov’s TV series The Boy’s Word: Blood on the Asphalt. The lexical layer of the series has been analysed. The lexical units have been extracted from eight episodes and come from the utterances of the characters, who are representatives of youth criminal groups. The vocabulary used by them is divided into two thematic groups: names of people and vocabulary describing behaviour. In the case of the TV series, we are dealing with an all-encompassing stylisation, as it appears in high intensity and covers a significant part of the characters’ narration. The stylistic patterns used in the production are colloquialisation and argotisation, both based on the vocabulary taken from youth slang and criminal jargon.
Słowa kluczowe:
stylisation, criminal jargon , youth slang , Russian series , The Boy’s Word: Blood on the AsphaltBibliografia
Abucewicz, K. (2022), Polszczyzna kresowa na ekranie – analiza jakościowa filmowych wykładników stylizacji w serialu „Boża podszewka” w reżyserii Izabelli Cywińskiej. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN LXX: 7–21. https://doi.org/10.26485/RKJ/2022/70/1. Google Scholar
Bobrowski, J. (2015), Stylizacja językowa w serialach telewizyjnych o tematyce historycznej (na wybranych przykładach). Język Polski XCV/5: 466–476. Google Scholar
Bobrowski, J. (2017), Stylizacja językowa w filmach historycznych o początkach państwa polskiego („Bolesław Śmiały”, „Gniazdo”). Stylistyka XXVI: 321–335. Google Scholar
Chłosta-Zielonka, J. (2018), Wulgaryzmy jako cecha idiolektu Jakuba Żulczyka na przykładzie powieści „Wzgórze psów”. Prace Językoznawcze XX: 5–17. Google Scholar
Dubisz, S. (1986), Stylizacja gwarowa w polskiej prozie trzydziestolecia powojennego (Nurt ludowy w latach 1945–1975), Wrocław/Warszawa/Kraków/Gdańsk/Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Google Scholar
Dubisz, S. (1996), O stylizacji językowej. Język Artystyczny X: 11–23. Google Scholar
D'yachok, M.T. (2007), Patsan: slovo i ponyatiye. Politicheskaya lingvistika 2/22: 110–116 [Дьячок, М.Т. (2007), Пацан: слово и понятие. Политическая лингвистика 2/22: 110–116]. Google Scholar
Eliseeva, E. (2013), Roly stilizatsii v otechestvennom kino 1970–1980-h godov. Vestnik RGGU 7: 122–130 [Елисеева, Е. (2013), Роль стилизации в отечественном кино 1970–1980-х годов. Вестник РГГУ 7: 122–130]. Google Scholar
Fenomen «Slova patsana»: kak istoriya o kriminal’nom Tatarstane stala glavnym serialom 2023 goda. https://www.passion.ru/vyyasnili/fenomen-slova-pacana-kak-istoriya-o-kriminalnom-tatarstane-stala-glavnym-serialom-2023-goda.htm [dostup: 17.03.2024] [Феномен «Слова пацана»: как история о криминальном Татарстане стала главным сериалом 2023 года. https://www.passion.ru/vyyasnili/fenomen-slova-pacana-kak-istoriya-o-kriminalnom-tatarstane-stala-glavnym-serialom-2023-goda.htm [доступ: 17.03.2024]]. Google Scholar
Galilej, C. (2008), Stylizacja ludowa w XVII-wiecznych pastorałkach Jana Żabczyca (na materiale „Symfonij anielskich”). Facta Simonidis 1(1): 285–301. Google Scholar
Garaev, P. (2020), «Slovo patsana». Kriminal’nyy Tatarstan 1970–2010-h. https://knizhnik.org/robert-garaev/slovo-paczana-kriminalnyj-tatarstan-19702010-h/1 [dostup: 31.01.2024] [Гараев, P. (2020), «Слово пацана». Криминальный Татарстан 1970–2010-х. https://knizhnik.org/robert-garaev/slovo-paczana-kriminalnyj-tatarstan-19702010-h/1 [доступ: 31.01.2024]]. Google Scholar
Garcarz, M. (2006), Wulgaryzmy a przekład, czyli życie wulgaryzmów od oryginału do przekładu. Acta Universiatatis Lodzensis. Folia Linguistica Rossica 2: 159–173. Google Scholar
Glava Wink raskryl, skol'ko rossiyan posmotreli «Slovo patsana». https://www.rbc.ru/technology_and_media/07/02/2024/65c2057d9a794728b3d8e7de?from=copy [dostup: 13.02.2024] [Глава Wink раскрыл, сколько россиян посмотрели «Слово пацана». https://www.rbc.ru/technology_and_media/07/02/2024/65c2057d9a794728b3d8e7de?from=copy [доступ: 13.02.2024]]. Google Scholar
Gorbunova, M. (2023), Gruppirovki iz seriala «Slovo patsana»: pochemu v SSSR voznik «kazanskiy fenomen». https://yamal-media.ru/narrative/gruppirovki-iz-slovo-patsana-pochemu-v-sssr-voznik-kazanskij-fenomen [dostup: 01.03.2024] [Горбунова, M. (2023), Группировки из сериала «Слово пацана»: почему в СССР возник «казанский феномен». https://yamal-media.ru/narrative/gruppirovki-iz-slovo-patsana-pochemu-v-sssr-voznik-kazanskij-fenomen [доступ: 01.03.2024]]. Google Scholar
Grabias, S. (1997), Język w zachowaniach społecznych. Wyd. 2 popr. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Google Scholar
Grachev, M.A. (2019), Leksikograficheskiye problemy sostavleniya slovarey·argo. Vestnik Volgogradskogo gosudarstvennogo universiteta. Seriya 2: Yazykoznaniye 1/18: 62–73 [Грачев, М.А. (2019), Лексикографические проблемы составления словарей арго. Вестник Волгоградского государственного университета. Серия 2: Языкознание 1/18: 62–73]. Google Scholar
Hadi Taktash (organizovannaya prestupnaya gruppirovka). https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A2%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%88_(%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%83%D0%BF%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0) [dostup: 21.06.2024] [Хади Такташ (организованная преступная группировка). https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B4%D0%B8_%D0%A2%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%88_(%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%83%D0%BF%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%BF%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0) [доступ: 21.06.2024]]. Google Scholar
Jaros, V. (2014), Stylizacja potoczna w powieści kryminalnej Tomasza Jamrozińskiego Schodząc ze ścieżki. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Językoznawstwo 10: 49–72. Google Scholar
Kaptur, E. (2010), Stylizacja języka bohaterek powieści Joanny Chmielewskiej na polszczyznę potoczną. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza XVI: 89–97. Google Scholar
Kresa, M. (2014), „Janosik”– gwara na szklanym ekranie?. Poradnik Językowy 10: 22–41. Google Scholar
Kresa, M. (2018), Stylizacja gwarowa w serialu „Blondynka” w reżyserii Mirosława Gronowskiego. W: Sikora, K./Rak, M. (red.), Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia. Kraków: Księgarnia Akademicka: 331–344. Google Scholar
Kresa, M. (2019), Filmowa stylizacja gwarowa na przykładzie lwowskiego bałaku w polskich filmach fabularnych (1936–2012). Warszawa: Wydział Polonistyki UW. Google Scholar
Kulak, I. (2018), Fonetyczne wykładniki stylizacji gwarowej „Historii filozofii po góralsku” Józefa Tischnera. Literatura Ludowa 2: 15–26. Google Scholar
Lehr-Spławiński, P. (2019), Stylizacja gwarowa, obcojęzyczność i polszczyzna ogólna w tyglu aparycji językowej na przykładzie ostatnich powieści Szczepana Twardocha. Studia Pragmalingwistyczne 9: 221–245. DOI: 10.18318/td.2023.3.5. Google Scholar
Lihanov, D. (1988), „Dryannыe” malychishki. Ogonёk 28: 20–23 [Лиханов, Д. (1988), „Дрянные” мальчишки. Огонёк 28: 20–23]. Google Scholar
Łabuszewska, A. (2024), Słowo zioma. Krew na asfalcie. Blog Siedemnaście mgnień Rosji. Tygodnik Powszechny. https://labuszewska.blog.tygodnikpowszechny.pl/2024/01/22/slowo-zioma-krew-na-asfalcie/#comment-1486915 [dostęp: 1.03.2024]. Google Scholar
Matrusova, A.N./Stolyarova, A.G. (2016), Yavlenie foneticheskoy stilizatsii v russkom kinematografe i mulytiplikatsii. W: Kormilina, N.V./Shugaeva, N.Yu. (otv. red.), Obshchiye i chastnyye voprosy yazykoznaniya . Sb. nauchn. st. po mat. VIII Mezhdunar. nauch.-prakt. konf. Cheboksarы: Chuvash. gos. ped. un- im. I. Ya. Yakovleva: 23–30 [Матрусова, А.Н./Столярова, А.Г. (2016), Явление фонетической стилизации в русском кинематографе и мультипликации. W: Кормилина, Н.В./Шугаева, Н.Ю. (oтв. ред.), Общие и частные вопросы языкознания. Сб. научн. ст. по мат. VIII Междунар. науч.-практ. конф. Чебоксары: Чуваш. гос. пед. ун- им. И. Я. Яковлева: 23–30]. Google Scholar
Ne po-patsanski poluchilosy: Putina sravnili s geroem filyma «Slovo patsana». https://newizv.ru/news/2023-12-13/ne-po-patsanski-poluchilos-putina-sravnili-s-geroem-filma-slovo-patsana-425145 [dostup: 14.03.2024] [Не по-пацански получилось: Путина сравнили с героем фильма «Слово пацана». https://newizv.ru/news/2023-12-13/ne-po-patsanski-poluchilos-putina-sravnili-s-geroem-filma-slovo-patsana-425145 [доступ: 14.03.2024]]. Google Scholar
Nikitina, T.G. (2002), Tolkovyy slovar' molodezhnogo slenga. Slova, neponyatnyye vzroslym. Moskva: Astrel' ACT [Никитина Т.Г. (2002), Толковый словарь молодёжного сленга. Cлова, непонятные взрослым. Москва: Издательство Астрель]. Google Scholar
Ożóg, K. (2017), Uwagi o języku współczesnej młodzieży – między kodem ograniczonym a kodem rozwiniętym. SŁOWO. Studia Językoznawcze 8: 163–181. Google Scholar
Paluszak-Bronka, A. (2016), Stylizacja gwarowa w „Kujawskich legendach, gawędach i gadkach” Antoniego Benedykta Łukaszewicza. Polonica 34: 249–258. Google Scholar
Piekot, T. (2008), Język w grupie społecznej. Wprowadzenie do analizy socjolektu. Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa. Google Scholar
Rzeźnik, M. (2017), Elementy stylizacji brzmieniowej w serialu telewizyjnym „Ranczo”. W: Maćkowiak, R./ Wojtczak, E. (red.), Bogactwo językowe i kulturowe Europy w oczach Polaków i cudzoziemców. T 4. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego: 167–175. Google Scholar
Shevchenko, V.D. (2015), Analiz yazykovykh sostavlyayushtih britanskogo kinodiskursa. Vestnik Samarskogo Gosudarstvennogo universiteta 4/38: 136–141 [Шевченко, В.Д. (2015), Анализ языковых составляющих британского кинодискурса. Вестник Самарского Государственного университета 4/38: 136–141]. Google Scholar
Slova i veshchi patsana: mifologiya opasnogo pokoleniya. https://syg.ma/@post-marxist_studies/slova-i-veshchi-pacana-mifologiya-opasnogo-pokoleniya [dostup: 13.02.2025]. [Слова и вещи пацана: мифология опасного поколения. https://syg.ma/@post-marxist_studies/slova-i-veshchi-pacana-mifologiya-opasnogo-pokoleniya [доступ: 13.02.2025]]. Google Scholar
«Slovo patsana» i «Skazka» poluchili nezavisimuyu premiyu «Belyy slon». https://www.svoboda.org/a/slovo-patsana-i-skazka-poluchili-nezavisimuyu-premiyu-belyy-slon-/32789758.html [dostup: 13.02.2024] [«Слово пацана» и «Сказка» получили независимую премию «Белый слон». https://www.svoboda.org/a/slovo-patsana-i-skazka-poluchili-nezavisimuyu-premiyu-belyy-slon-/32789758.html [доступ: 13.02.2024]]. Google Scholar
«Slovo patsana» – samyy obsuzhdayemyy serial goda v Rossii. Podrostki kopiruyut yego geroev, a vlasti trebuyut zapretity. https://meduza.io/slides/slovo-patsana-samyy-obsuzhdaemyy-serial-goda-v-rossii-podrostki-kopiruyut-ego-geroev-a-vlasti-trebuyut-zapretit [dostup: 14.03.2024] [«Слово пацана» – самый обсуждаемый сериал года в России. Подростки копируют его героев, а власти требуют запретить. https://meduza.io/slides/slovo-patsana-samyy-obsuzhdaemyy-serial-goda-v-rossii-podrostki-kopiruyut-ego-geroev-a-vlasti-trebuyut-zapretit [доступ: 14.03.2024]]. Google Scholar
Stivenson, C. (2017), Zhizn' po ponyatiyam. Ulichnyye gruppirovki v Rossii. Per. Kazantseva, Yu. Moskva: Strana Oz [Стивенсон, C. (2017), Жизнь по понятиям. Уличные группировки в России. Пер. Казанцева, Ю. Москва: Страна Оз]. Google Scholar
Szamryk, K.K. (2023), Stylizacja na język warszawskich blokersów w kreskówce „Blok ekipa”. LingVaria 1/35: 85–95. Google Scholar
Ulanovich, O.I. (2017), Pragmemы kak sredstva sozdania hudozhestvennoy obraznosti i stilizatsii v kinodialoge. W: Sharafutdinova, N.S. (otv. red.), Sovremennyye tekhnologii obucheniya inostrannym yazykam: Sb. nauch. trudov. Ulyyanovsk: Ulgtu: 77–84 [Уланович, О.И. (2017), Прагмемы как средства создания художественной образности и стилизации в кинодиалоге. W: Шарафутдинова, Н.С. (отв. ред.), Современные технологии обучения иностранным языкам: Сб. науч. трудов. Ульяновск: УлГТУ: 77–84]. Google Scholar
Wilkoń A. (1989), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice: Uniwersytet Śląski. Google Scholar
Verbitskaya, M.V. (2000), Teoriya vtorichnykh tekstov (Na materiale sovremennogo angliyskogo yazyka. Monografia. Moskva: Izdatelystvo Moskovskogo universiteta. [Вербицкая, М.В. (2000), Теория вторичных текстов (На материале современного английского языка). Монография. Москва: Издательство Московского университета]. Google Scholar
Słowniki Google Scholar
TSMS – Nikitina, T.G. (2002), Tolkovyy slovar' molodezhnogo slenga. Slova, neponyatnyye vzroslym. Moskva: Astrel' ACT [Никитина Т.Г. (2002), Толковый словарь молодёжного сленга. Cлова, непонятные взрослым. Москва: Издательство Астрель]. Google Scholar
SJP – Słownik języka polskiego. https://sjp.pl/pacanami [dostęp: 9.06.2024]. Google Scholar
SSMŻ – Grachev, M.A. (2006), Slovar’ sovremennogo molodёzhnogo zhargona. Moskva: Izd-vo Эksmo [Грачев, М.А. (2006), Словарь современного молодёжного жаргона. Москва: Изд-во Эксмо]. Google Scholar
STRJA – Grachev, M.A. (2003), Slovar' tysyacheletnego russkogo yazyka argo. Moskva: RIPOL KLASSIK [Грачев, М.А. (2003), Словарь тысячелетнего русского языка арго. Москва: РИПОЛ КЛАССИК]. Google Scholar
SWŻ – Slovar' vorovskogo zhargona. https://thief.slovaronline.com/ [dostup: 9.06.2024] [Словарь воровского жаргона. https://thief.slovaronline.com/ [доступ: 9.06.2024]]. Google Scholar
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
https://orcid.org/0000-0002-8671-4404
Inne teksty tego samego autora
- Olga Letka-Spychała, OBRAZOWANIE CIENIA W POEZJI INNY LISNIANSKIEJ. PRÓBA KOGNITYWNEJ ANALIZY WYBRANYCH UTWORÓW , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XIV (2012): Acta Neophilologica
- Olga Letka-Spychała, METAFORYCZNE OBRAZOWANIE SFERY SACRUM W POEZJI INNY LISNIANSKIEJ NA PRZYKŁADZIE UTWORÓW В ПРИГОРОДЕ СОДОМА I ИЕРУСАЛИМСКАЯ ТЕТРАДЬ (W UJĘCIU KOGNITYWNYM) , Acta Neophilologica: Nr XIII (2011): Acta Neophilologica
- Olga Letka-Spychała, DROGA PIELGRZYMA JAKO PRZYKŁAD METAFORYCZNEGO MODELU CZASU W POEZJI INNY LISNIANSKIEJ , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XVII (2015): Acta Neophilologica