Between asylum and prison. The methaphor of home in the novel The House with the Stained-glass Window by Zhanna Slonovska and Home for Dom by Victoria Amelina

Katarzyna Jakubowska-Krawczyk

University of Warsaw

Marta Zambrzycka

University of Warsaw


Abstract

In this article we analyse the topos of the home in two novels set in Lviv: “Home for Dom” by Viktoria Amelina and “The house with the Stained-glass Window” by Zhanna Sloniovska. In both of them, the eponymous ‘home/house’ contains family secrets which are meant to be representatives of the Eastern European fate. The metaphor of a home has several meanings in both novels: it refers to an apartment, a home-city (Lviv) and a homeland. On both dimensions, the home has not been presented as stable and unchanging space. It is rather a symbol of transience than permanence. In both novels, the family stories reflect the problems of identity and memory of the inhabitants of modern Ukraine.


Keywords:

home, memory, Lviv, past, identity


ALEKSIJEWICZ, S. (2001), Urzeczeni śmiercią. Warszawa.   Google Scholar

ALEKSIJEWICZ, S. (2014), Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka. Wołowiec.   Google Scholar

AMELINA, W. (2017), Dіm dlya Doma. L'vіv. [Амеліна, B. (2017), Дім для Дома. Львів.]   Google Scholar

BARTMIŃSKI, J. (1997), Dom i świat – opozycja czy współdziałanie. W: Sawicka, G. (red), Dom w języku i kul-turze. Szczecin, 11-22.   Google Scholar

BŁASZKOWSKA, M. | KIEJZIEWICZ, A. | KUSTER, M. et al. (red.) (2017), Literackie wizerunki przestrzeni domowych. Kraków.   Google Scholar

CHARKO-KLEKOT, P. (2016), Dom, w którym można żyć. Prowincjonalna Rosja oczami niektórych uralskich dramaturgów. W: Supa, W. (red.), W kręgu problemów antropologii literatury. Topos domu. Doświadcze-nie zamieszkiwania i bezdomności. Białystok, 195-207.   Google Scholar

CHENEL, A. P. | SIMARRO, A. S. (2008), Słownik symboli. Warszawa.   Google Scholar

HRYCAK, J. (2009), Nowa Ukraina. Nowe interpretacje. Wrocław.   Google Scholar

JAKUBOWSKA-KRAWCZYK, K. (2018), Lwów wieku XX-XXI. Dorastanie i konflikt pokoleń w dobie przemian społecznych i rewolucji (na podstawie „Domu z witrażem” Żanny Słoniowskiej. W: Teka Komisji Pol-sko-Ukraińskich Związków Kulturowych. 13, 159-174.
Crossref   Google Scholar

KOPALIŃSKI, W. (1990), Słownik symboli. Warszawa.   Google Scholar

ŁOTMAN, J. (1987), Dom w Mistrzu i Małgorzacie. W: Pamiętnik Literacki.78/4, 311-319.   Google Scholar

MATUSIAK, A. (2013), Między pamięcią a zapomnieniem. Postkomunistyczna trauma społeczno-kulturowa w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, Wschodniej i Południowo-Wschodniej po roku 1989. Kwerenda problemu. W: Trauma postkomunistyczna. Miscellanea Posttotalitariana Wratislaviensia. 1, 9-26.   Google Scholar

MATUSIAK, A. (2020) Wyjść z milczenia. Dekolonialne zmagania kultury i literatury ukraińskiej XXI wieku z traumą posttotalitarną. Wrocław.
Crossref   Google Scholar

MATUSIAK, A. | ŚWIETLICKI, M. (2016), Kategoria pokolenia we współczesnych badaniach społeczno-kulturowych. W: Matusiak, A. (red.), Posttotalitarny syndrom pokoleniowy w literaturach słowiańskich Europy Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej końca XX-początku XXI wieku w świetle stu-diów postkolonialnych. Poznań – Wrocław, 15-35.   Google Scholar

NIEDZIELA-JANIK, M. (2016), Interpretacja motywu bezdomności w utworze Olega Pawłowa Koniec wieku, W: Supa, W. (red.), W kręgu problemów antropologii literatury. Topos domu. Doświadczenie zamieszkiwania i bezdomności, Białystok 2016, 245-257.   Google Scholar

PUKHONSKA, O. (2018), Bіlі plyami pam’yatі na temnomu tlі іstorії (za romanom Dіm dlya Doma Vіktorії Amelіnoї). V: Suchasnі problemy movoznavstva ta lіteraturoznavstva. 23, 279-282. [Пухонська, O. (2018), Білі плями пам’яті на темному тлі історії (за романом Дім для Дома Вікторії Амеліної). B: Сучасні проблеми мовознавства та літературознавства. 23, 279-282.]   Google Scholar

ROMANENKO, O. (2018), Koordinaty domu: symvolіchnі prostori romanu Vіktorії Amelіnoї Dіm dlya Doma. V: Synopsys: tekst, kontekst, medіa. 3 (23). URL: http://synopsis.kubg.edu.ua/index.php/synopsis/article/view/312. (dostęp 12.02.2019). [Романенко, О. (2018), Координати дому: символічні простори роману Вікторії Амеліної Дім для Дома, B: Синоп-сис: текст, контекст, медіа. 3 (23).]   Google Scholar

SŁONIOWSKA, Ż. (2015), Dom z witrażem. Kraków.   Google Scholar

SOMERVILLE, P. (1992), Homelessness and the meaning of home: Rooflessness or rootlessness. In: Internatio-nal Journal of Urban and Regional Research. 16, 529-539.
Crossref   Google Scholar

SOWA, B. (2010), Pamięć przeszłości w procesie kształtowania się tożsamości. Na przykładzie Doliny Górnego Sanu (Muczne). W: Zowczak, M. (red.), Na pograniczu „nowej Europy”. Warszawa, 377-393.   Google Scholar

STRYJEK, T. (2014), Ukraina przed końcem historii. Szkice o polityce państw wobec pamięci. Warszawa.   Google Scholar

TROJANOWSKA, U. (2008), Pozaprzestrzenny model zamieszkania jako alternatywa wobec nieludzkiej rzeczy-wistości państwa totalitarnego – Lidia Czukowska, Zanurzenie. W: Studia Literaria. Universitatis Iagello-nicae Cracoviensis. 3, 163-171.   Google Scholar

ZMYŚLNA, M. (2017), Wszędzie źle ale w domu najgorzej, czyli dom w czasach anomii. Pejoratywne konotacje przestrzeni domowej w polskiej poezji kobiet epoki postmodernizmu. W: Błaszkowska, M. | Kiejziewicz, A. | Kuster, M. et al. (red.) (2017), Literackie wizerunki przestrzeni domowych. Kraków, 21-33.   Google Scholar


Published
2022-06-27

Cited by

Jakubowska-Krawczyk, K., & Zambrzycka, M. (2022). Between asylum and prison. The methaphor of home in the novel The House with the Stained-glass Window by Zhanna Slonovska and Home for Dom by Victoria Amelina. Przegląd Wschodnioeuropejski, 13(1), 223–236. https://doi.org/10.31648/pw.7666

Katarzyna Jakubowska-Krawczyk 
University of Warsaw
Marta Zambrzycka 
University of Warsaw