The speech act of threat – classification and definition: A pragmalinguistic approach (with Polish and Russian examples)
Ewa Komorowska
University of SzczecinDanuta Stanulewicz
University of GdańskAbstract
So far, the speech act of threat has attracted relatively little attention from researchers. Moreover, there is no agreement as to its definition and classification. The aim of this paper is to place threatening in the classification of speech acts and to attempt at defining it. We emphasize the complexity of threatening which may be classified as a directive speech act, although – being a “negative” promise – it exhibits some characteristics of commissives. In the case of a promise, it is the addressee who is the beneficiary, whereas in the case of a threat, the demanded behaviour is in the interest of the sender. Moreover, the speech act of threat is associated with evoking fear in the addressee.
Keywords:
pragmalinguistics, speech act, threatReferences
Apresjan, D. J. (1980), Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka. Tłum. Kozłowska, Z. | Markowski, A. Wrocław etc. Google Scholar
Austin, J. L. (1962), How to Do Things with Words. Oxford. Google Scholar
Austin, J. L. (1993), Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne. Tłum. Chwedeń¬czuk, B. Warszawa. Google Scholar
Awdiejew, A. (2004), Gramatyka interakcji werbalnej. Kraków. Google Scholar
Bezyayeva, M. G. (2002), Semantika komunikativnogo urovnya zvuchashchego yazyka. Voleiz”yavleniye i vyrazheniye zhelaniya govoryashchego v russkom yazyke. Moskva. [Безяева, М. Г. (2002), Семантика комуникативного уровня звучащего языка. Волеизъявление и выражение желания говорящего в русском языке. Москва.] Google Scholar
Brown, P. | Levinson, S. C. (1987), Politeness: Some Universals in Language Usage. Cambridge [prwdr. 1978]. Google Scholar
Grochowski, M. (1989), O pojęciu groźby, [w:] Polonica XIV, 33-44. Google Scholar
Grzegorczykowa, R. (2001), Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. 3. popr. i rozsz. Warszawa. Google Scholar
Kalisz, R. (1993), Pragmatyka językowa. Gdańsk. Google Scholar
Kalisz, R. (2001), Pojęcia pragmatyki językowej w świetle językoznawstwa kognitywnego, [w:] Kubiński, W. | Stanulewicz, D. (red.), Językoznawstwo kognitywne II. Zjawiska prag¬matyczne. Gdańsk, 13-21. Google Scholar
Kantorczyk, U. | Komorowska, E. | Lysakova, I. | Veselovskaya, T. (2008), Pragmatik von Aufforderungshandlungen im Deutschen, Polnischen und Russischen / Pragmatyka dyrektywnych aktów mowy w języku niemieckim, polskim i rosyjskim / Прагматика побудительных речевых актов в немецкот, польском и русском языках. [Pragmatika pobuditel’nykh rechevykh aktov v nemetskot, pol’skom i russkom yazykakh.] Szczecin | Rostock. Google Scholar
Kiklewicz, A. (2009), Akty mowy – klasyfikacja dychotomiczna, [w:] Media. Kultura. Komu¬nikacja Społeczna 5, 87-110. Google Scholar
Kiklewicz, A. (2023), Estetyka a pragmatyka. Estetyczne akty mowy. Olsztyn. Google Scholar
Kiklewicz, A. | Pavlova, A. (w druku), Sintaksičeskaja enantiosemija v pragmatičeskoj perspek¬tive, [w:] Przegląd Rusycystyczny. Google Scholar
Komorowska, E. (2002), P rośba n iejedno m a i mię, czyli o w ykładnikach prośby w języku rosyjskim, [w:] Szpila, G. (red.), Język trzeciego tysiąclecia II. T. 1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyźnie. Kraków, 371-380. Google Scholar
Komorowska, E. (2008), Pragmatyka dyrektywnych aktów mowy w języku polskim. Szczecin | Rostock. Google Scholar
Komorowska, E. (2010). Dyrektywne akty mowy w aspekcie semantyczno-pragmatycznym, [w:] Stanulewicz, D. (red.), Lingua Terra Cognita I. Księga Pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Romanowi Kaliszowi. Gdańsk, 49-59. Google Scholar
Komorowska, E. (2020), Obietnica jako komisywny akt mowy w języku polskim i rosyjskim. Aspekt pragmalingwistyczny, [w:] Mampe, J. | Trendowicz, M. | Marzouk, F. | Ovchinnikova, L. (red.), Socjolingwistyczne badania w teorii i praktyce: ujęcie interdyscyplinarne, 8. Gdańsk, 89-104. Google Scholar
Komorowska, E. (2023), Pragmatyka aktu mowy podziękowanie (na materiale języka polskiego), [w:] Mampe, J. | Hinc, J. | Jarosz, A. (red.), Socjolingwistyczne badania w teorii i praktyce: ujęcie interdyscyplinarne, 9. Gdańsk, 73-86. Google Scholar
Lakoff, R. (1973), The logic of politeness; or, minding your P’s and Q’S, [in:] Corum, C. | Smith- Stark, T. C. | Weiser, A. (eds.), Papers from the Ninth Regional Meeting of the Chicago Linguistic Society. Chicago Linguistics Society, 9, 292-305. Google Scholar
Lakoff, R. (1977), What you can do with words: Politeness, pragmatics, and performatives, [in:] Rogers, A. | Wall, B. | Murphy, P. J. (eds.), Proceedings of the Texas Conference on Pragmatics, Presuppositions and Implicatures. Arlington, VA, 79-106. Google Scholar
Leech, G. N. (1983), Principles of Pragmatics. London | New York. Google Scholar
Lipczuk, R. (b.d.), O wielości i wieloznaczności terminów (na przykładzie klasyfikacji aktów mowy), [w:] https://lipczuk.univ.szczecin.pl/Art.B.A.htm (accessed: 10.09.2024). Google Scholar
Marcjanik, M. (2000), Polska grzeczność językowa. Kielce. Google Scholar
Maslova, A. Yu. (2020), Vvedeniye v pragmalingvistiku. Moskva. [Маслова, А. Ю. (2020), Введение в прагмалингвистику. Москва.] Google Scholar
Misiukajtis, J. (2008), Groźba jako akt mowy. Aspekt semantyczno-pragmatyczny, [w:] Komorow¬ska, E. | Porchawka-Mulicka, A. (red.), Świat Słowian w języku i kulturze IX. Językoznawstwo. Semantyka. Pragmatyka. Kognitywizm. Szczecin, 107-110. Google Scholar
Ożóg, K. (2001), Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia. Rzeszów. Google Scholar
Prokop, I. (2010), Aspekty analizy pragmalingwistycznej. Poznań. Google Scholar
Przybyla, O. (2004), Akty mowy w języku nauczycieli. Katowice. Google Scholar
Searle, J. R. (1969), Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language. Cambridge. Google Scholar
Searle, J. R. (1977), A classification of illocutionary acts, [in:] Rogers, A. | Wall, B. | Murphy, P. J. (eds.), Proceedings of the Texas Conference on Pragmatics, Presuppositions and Implicatures. Arlington, VA, 27-46. Google Scholar
Searle, J. R. (1986), Klassifikatsiya illokutivnykh aktov, [in:] Novoye v zarubezhnoy ingvistike XVII, Teoriya rechevykh aktov, 170-194. [Сeрль, Дж. P. (1986), Классификация иллокутивных актов, [in:] Новое в зарубежной ингвистике ХVII, Теория речевых актов, 170-194.] Google Scholar
Searle, J. R. (1987), Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka. Tłum. Chwedończuk, B. Warszawa. Google Scholar
Trysińska, M. (2015), Akty mowy jako klucz do interpretacji postaw nauczycielskich. Wycho¬wawcze, komunikacyjne i edukacyjne aspekty filmów animowanych dla dzieci (na przykładzie filmów emitowanych w MiniMini + i Cartoon Network). Warszawa. Google Scholar
Wendler, Z. (1985), Illokutivnoye samoubiystvo, [in:] Novoye v zarubezhnoy lingvistike 16, 241-247. [Вендлер, З. (1985) Иллокутивное самоубийство, [in:] Новое в зарубежной лингвистике 16, 241-247.] Google Scholar
Wierzbicka, A. (1973), Akty mowy, [w:] Mayenowa, M. R. (red.), Semiotyka i struktura tekstu. Studia poświęcone VII Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów. Wrocław. Google Scholar
Wierzbicka, A. (1987), English Speech Act Verbs: A Semantic Dictionary. Sydney. Google Scholar
Wołoszyn, J. (2016), Co znaczy straszyć? Próba analizy semantycznej, [w:] Prace Języko-znawcze 18 (4), 173-185. Google Scholar
Wunderlich, D. (1976), Studien zur Sprechakttheorie. Frankfurt am Main. Google Scholar
Zhuchkov, D. O. (2009), K voprosu ob opredelenii i klassifikatsionnoy prinadlezhnosti rechevogo akta ugrozy, [in:] Vestnik VGU. Seriya: Lingvistika i mezhkul’turnaya kommunikatsiya 2, 69-71. [Жучков, Д. О. (2009), К вопросу об определении и классификационной принадлежности речевого акта угрозы, [in:] Вестник ВГУ. Серия: Лингвистика и межкультурная комму¬никация 2, 69-71.] Google Scholar
Zoll, A. (red.) (2006), Kodeks karny, część szczególna, II. Warszawa. Google Scholar
University of Szczecin
University of Gdańsk
Most read articles by the same author(s)
- Danuta Stanulewicz, Ewa Komorowska, Female and Male Russian Colour Vocabulary: A Preliminary Study , Przegląd Wschodnioeuropejski: Vol. 13 No. 1 (2022): East European Review
