Opieka religijna nad polskimi uchodźcami w Rosji podczas I wojny światowej

Dariusz Tarasiuk

Maria Curie-Skłodowska University in Lublin


Abstrakt

During the First World War, there were hundreds of thousands of Catholic refugees living in Russia, most of them Poles. One of the important element of the aid campaign conducted by Polish rescue organisations was to provide them with religious care. Its aim was not only to provide Polish exiles with the opportunity to practise their religion and make them respect traditional moral norms, but also to preserve the Polish national awareness. Despite the numerous problems that arose, including the Polish-Lithuanian rivalry over the national awareness of the faithful, thanks to the efficient structures of the Polish organisations, the favour of the Russian authorities and the hard daily work of the priests, it was achieved to a satisfactory degree.


Słowa kluczowe:

refugees, catholic church, ,the First World War, polish national awareness, Russia, religious care


Archiwum Akt Nowych w Warszawie (AAN), Centralny Komitet Obywatelski Królestwa Polskiego w Piotrogrodzie (CKO), sygn. 94, 105, 284, 788, 790, 1273.   Google Scholar

Gosudarstvennyy arkhiv Tomskoy oblasti (GATO) [Государственный архив Томской области], f. 7, op. 1, d. 37; f. 3, op. 77, d. 341.   Google Scholar

Rossiyskiy gosudarstvennyy istoricheskiy arkhiv, Sankt-Peterburg (RGIA) [Российский государственный исторический архив, Санкт-Петербург], f. 826, op. 1, d. 2220, 2223, 2273, 2357; f. 1284, op. 188, d. 93.   Google Scholar

Bandurowski, J. (1916), Pomoc duchowa dla wygnańców, [w:] Gazeta Polska (17/30 I) 16, 3.   Google Scholar

O kaplice dla tułaczów (1915/1916), [w:] Sprawa Polska (27 XII/9 I) 14, 2.   Google Scholar

Odezwa o ofiarach na potrzeby duchowe ludu polskiego na wygnaniu (1916), [w:] Nowy Kurier Litewski (8/21 VI) 151 (278), 2.   Google Scholar

Uchodźstwo polskie w Rosji w latach I wojny światowej w świetle dokumentów (2018), Korzeniow¬ski, M. | Latawiec, K. | Tarasiuk, D. (oprac.). Lublin.   Google Scholar

Zbiór przepisów Centralnego Komitetu Obywatelskiego Królestwa Polskiego wydanych od wrze¬śnia r. 1915 do (12) 25 stycznia r. 1916 (1916), Piotrogród, 53.   Google Scholar

Korzeniowski, M. (2001), Na wygnańczym szlaku... Działalność Centralnego Komitetu Obywa¬telskiego Królestwa Polskiego na Białorusi w latach 1915-1918. Lublin.   Google Scholar

Korzeniowski, M. (2004), Pomoc religijna Centralnego Komitetu Obywatelskiego na Białorusi w latach 1915-1918, [w:] Borkowska, U. (red.), Peregrinatio ad veritatem: studia ofiarowane profesor Aleksandrze Witkowskiej OSU z okazji 40-lecia pracy naukowej. Lublin.   Google Scholar

Korzeniowski, M. | Latawiec, K. | Gabryś-Sławińska, M. | Tarasiuk, D. (2018), Leksykon uchodźstwa polskiego w Rosji w latach I wojny światowej. Lublin.   Google Scholar

Korzeniowski, M. | Mądzik, M. (2002), Duchowieństwo rzymskokatolickie w akcji pomocy uchodźcom polskim na Syberii w latach I wojny światowej, [w:] Kuczyński, A. (red.), Kościół katolicki na Syberii. Historia. Współczesność. Przyszłość. Wrocław.   Google Scholar

Korzeniowski, M. | Mądzik, M. | Tarasiuk, D. (2007), Tułaczy los. Uchodźcy polscy w imperium rosyjskim w latach pierwszej wojny światowej. Lublin.   Google Scholar

Kruszyński, M. (2023), Szkice o codzienności uchodźców z Królestwa Polskiego w Rosji (1915-1918). Siedlce.   Google Scholar

Mądzik, M. (2004), Duchowieństwo katolickie w akcji niesienia pomocy uchodźcom w Rosji w latach I wojny światowej, [w:] Borkowska, U. (red.), Peregrinatio ad veritatem: studia ofiarowane profesor Aleksandrze Witkowskiej OSU z okazji 40-lecia pracy naukowej. Lublin.   Google Scholar

Mądzik, M. (2011), Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny w Rosji w latach I wojny świa¬towej. Lublin.   Google Scholar

Sierakowska, K. (2015), Śmierć. Wygnanie. Głód w dokumentach osobistych. Ziemie polskie w latach Wielkiej Wojny 1914-1918. Warszawa.   Google Scholar

Spustek, I. (1966), Polacy w Piotrogrodzie 1914-1917. Warszawa.   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
01.07.2025

Cited By /
Share

Tarasiuk, D. (2025). Opieka religijna nad polskimi uchodźcami w Rosji podczas I wojny światowej. Przegląd Wschodnioeuropejski, 16(1), 35–44. https://doi.org/10.31648/pw.11448

Dariusz Tarasiuk 
Maria Curie-Skłodowska University in Lublin