„JEDYNE, CO MNIE SMUCI – TO MYŚLI O TWOJEJ ZGRYZOCIE”. OBOZOWE LISTY MATKI MARII (JELIZAWIETY SKOBCOWEJ) DO SWOJEJ MATKI
Grzegorz Ojcewicz
SzczytnoAbstrakt
This article analyzes four letters sent by Mother Maria (Elizaveta Kuzmina-Karavayeva,
Skobtsova by marriage) to her mother Sofia Pilenko during the Second World War. Two of those
letters were written in Fort Romainville, a Nazi concentration camp located in France and the other
two in Ravensbrück, a concentration camp in Germany. The letters are not only a document of their
era but also an important link in the process of discovering biographical details describing one of
the most difficult periods of the future saint’s life and the inhumane conditions she had experienced
before she died in a gas chamber. The letters written by Mother Maria in a cryptic way illustrate
everyday life in the camp and express her worries about the fate of her loved ones, especially her son
Yuri Skobtsov, arrested by the Gestapo and incarcerated in the concentration camp with his mother.
The letters also describe her concerns about her mother, Sofia Pilenko, who due to old age and deep
emotional bond with her daughter experienced a lot of distress during their separation and lost her
hope for the improvement of their fate.
Słowa kluczowe:
German occupation, letters from the concentration camp, first wave Russian emigrationBibliografia
traktowania jeńców wojennych, podpisana w Genewie dnia 27 lipca 1929 r. i ratyfikowana przez
RP zgodnie z ustawą z dnia 18 lutego 1932 r., DzU 1932, nr 103, poz. 866; URL: http://isap.sejm.
gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19321030866 [data dostępu: 7.04.2014].
Hackel S., 2008, Matka Maria (1891-1945), tłum. H. Paprocki, Białystok, Fundacja OIKONOMOS,
Gdańsk: Prawosławna Diecezja Białostocko-Gdańska.
Ojcewicz G., 2013, O filologii śledczej, czyli tajemnica śmierci Gajany Kuźminej-Karawajewej
– córki św. Matki Marii // Od dźwięku do słowa i jeszcze dalej, red. Wojan K., Konefał E., Gdańsk,
239-257.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, 1990, opr. Zespół
Biblistów Polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań–Warszawa.
Słownik rodzajów i gatunków literackich, 2006, red. Gazda G., Tyniecka-Makowska S., Kraków.
Варшавский В., 1998, Незамеченное поколение // Русский Париж, ред. Буслаковa Т.П.,
Москва.
Васильева А., Париж, улица Лурмель, 77, http://mere-marie.com/life/parizh-ulitsa-lurmel-77/
[21.05. 2014].
Десанти Д., 2011, Встречи с матерью Марией: неверующая о святой, пер. и перераб. Т. Вик-
торовой, Санкт-Петербург.
Кузьмина-Караваева Е. Мать Мария, 2001, Равнина русская. Стихотворения и поэмы. Пьесы-
мистерии, художественная и автобиографическая проза. Письма, Санкт-Петербург.
Мать Мария (Скобцова), 2004, Красота спасающая. Живопись, графика, вышивка, автор-
-составитель К.И. Кривошеина, Санкт-Петербург: Искусство – Санкт-Петербург.
Мать Мария, 1947, Стихотворения, поэмы, мистерии. Воспоминания об аресте и лагере
в Равенсбрюк, Париж.
Szczytno
Inne teksty tego samego autora
- Grzegorz Ojcewicz, CZARNY CZŁOWIEK SERGIUSZA JESIENINA W TŁUMACZENIU ADAMA POMORSKIEGO JAKO DRUGI ELEMENT POLSKIEJ SERII PRZEKŁADOWEJ , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XIX (2012): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, Każda droga ma kres (tragiczna przystań reemigrantki Mariny Cwietajewej w Jełabudze w świetle Dzienników Gieorgija Efrona) , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XXI (2019): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, NAJNOWSZA WERSJA OKOLICZNOŚCI I PRZYCZYNY ŚMIERCI SERGIUSZA JESIENINA. OD ZLECENIA DO EKSHUMACJI , Acta Neophilologica: Nr XIII (2011): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, CZARNY CZŁOWIEK SERGIUSZA JESIENINA JAKO TEKST O POJEDYNKU DOBRA ZE ZŁEM. GENEZA. LOSY. INTERPRETACJA , Acta Neophilologica: Nr XII (2010): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, ПЛЕМЯ ЗНАКОМОЕ И НЕЗНАКОМОЕ, ИЛИ ЗИНАИДА ГИППИУС О РУССКИХ И СОВЕТСКИХ ПИСАТЕЛЯХ С ПЕРСПЕКТИВЫ 1924 ГОДА , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XXI (2019): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, SWASTYKA I SEKSUALNOŚĆ FASZYZMU W KONCEPCJI JAROSŁAWA MOGUTINA , Acta Neophilologica: Nr VII (2005): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, PAMFLET NA SZWEDZKĄ KRÓLEWNĘ JAKO ŹRÓDŁO WIEDZY O „SZPETNEJ CZAROWNICY”, CZYLI O ANNIE WAZÓWNIE , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XV (2013): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, SYNDROM DAWIDA. JAMES BALDWIN NA ZACHODZIE I W ROSJI , Acta Neophilologica: Nr VIII (2006): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, HYMN O SŁOWIE ROMANA BRANDSTAETTERA, CZYLI CO JEST PRZED WSZYSTKIM? , Acta Neophilologica: Tom 2 Nr XIV (2012): Acta Neophilologica
- Grzegorz Ojcewicz, Muzyczno-synestezyjna przestrzeń Mariny Cwietajewej w eseju autobiograficznym „Matka i muzyka” , Acta Neophilologica: Tom 1 Nr XXII (2020): Acta Neophilologica